Μετά τον Μανασσή βασίλεψε ο υιός του Αμών, ο οποίος όμως κι αυτός μιμήθηκε την πατρική ασέβειαν και λάτρεψε τα είδωλα, αλλά δεν μετενόησε εξίσου και γι’ αυτό βασίλεψε μόνο δύο έτη και τον φόνευσαν στο σπίτι του. Κατόπιν βασίλεψε ο Ιωσίας, που ήταν ευσεβής βασιλεύς και λάτρευε τον αληθινό Θεό, αλλά έκανε το λάθος να θέλει να νικήσει τους Αιγυπτίους, που ο Θεός τον ειδοποίησε να μην το κάνει και αφού πληγώθηκε στη μάχη που ακολούθησε, πέθανε λίγες ημέρες αργότερα. Ο Ιωσίας πεθαίνοντας άφησε τρεις γιους, από τους οποίους βασίλεψε πρώτος ο Ιωάχαζ, για τρεις μήνες μόνο διότι ο βασιλέας των Ασσυρίων τον αιχμαλώτισε και κατέστησε βασιλιά αντ’ αυτού τον Ιεχονία. Κατά τη βασιλεία του Ιεχονία, ο βασιλεύς των Βαβυλωνίων Ναβουχοδονόσορ επιτέθηκε στην Ιουδαία και αιχμαλώτισε τον λαό και τους πήρε όλους αιχμαλώτους στη Βαβυλώνα.
Αυτή είναι η γνωστή Εις Βαβυλώνα Αιχμαλωσία στα ιστορικά των Εβραίων και το πρόσωπο που ξεχωρίζει αυτήν την περίοδο είναι ο προφήτης Δανιήλ και μαζί του οι τρεις παίδες Αζαρίας, Ανανίας και Μισαήλ. Πάμε να γνωρίσουμε την ιστορία τους!
Ο προφήτης Δανιήλ είναι ένας από τους τέσσερις μεγάλους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Γεννήθηκε στην Άνω Βηθαρά και έζησε στα τέλη του 7ου με τις αρχές 6ου π.Χ. αιώνα. Ανήκε στη φυλή του Ιούδα και καταγόταν από τη βασιλική οικογένεια του Δαβίδ. Το όνομά του σημαίνει «ο Κύριος είναι ο κριτής μου».
Ο βασιλιάς των Βαβυλωνίων Ναβουχοδονόσορ πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ, την κατέλαβε και έσυρε τους κατοίκους της αιχμάλωτους στη Βαβυλώνα. Έτσι ο Δανιήλ σε νεαρή ηλικία οδηγήθηκε μαζί με τους γονείς του αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα το 605 π.Χ.. Ο βασιλιάς διέταξε τον Ασπενάζ, προϊστάμενο του προσωπικού του, να επιλέξει από τους Ισραηλίτες όσους νέους ήταν από βασιλική γενιά ή από οικογένειες ευγενών. Αυτοί δεν έπρεπε να έχουν κανένα σωματικό ελάττωμα. Έπρεπε να είναι εμφανίσιμοι, να έχουν μεγάλη μόρφωση και να διαθέτουν γνώση και αντίληψη, προκειμένου να προσληφθούν στα ανάκτορα, στην υπηρεσία του βασιλιά. Θα τους δίδασκαν να διαβάζουν και να γράφουν τη γλώσσα των Βαβυλωνίων.
Ο Δανιήλ ήταν προικισμένος με πολλά φυσικά και πνευματικά χαρίσματα γι’ αυτό και ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ τον διάλεξε μαζί με τρία άλλα παιδιά, τον Ανανία, τον Αζαρία και τον Μισαήλ, να παραμείνουν στη βασιλική αυλή όπου ανατράφηκαν και σπούδασαν. Επειδή η απόδοσή τους στις σπουδές ήταν άριστη, όταν ενηλικιώθηκαν ο βασιλιάς τούς τοποθέτησε σε ανώτερες θέσεις του παλατιού. Ο προσωπάρχης του παλατιού έδωσε στον Δανιήλ και τους τρεις φίλους του νέα ονόματα. Στον Δανιήλ το όνομα Βαλτάσαρ, στον Ανανία το όνομα Σεδράχ, στον Μισαήλ το όνομα Μισάχ και στον Αζαρία το όνομα Αβδεναγώ.
Τότε ο Ναβουχοδονόσορ είχε δώσει εντολή όλοι οι νέοι που θα είχε στην υπηρεσία του να τρώνε καλά και να μην είναι καχεκτικοί και αδύναμοι. Όμως, ορισμένα από τα φαγητά των Βαβυλωνίων απαγορευόταν στους Ιουδαίους να τα φάνε και ο Δανιήλ, με τον Μισαήλ, τον Ανανία και τον Αζαρία αρνήθηκαν να τα φάνε και προτίμησαν να φάνε όσπρια. Ο προσωπάρχης όμως είπε στον Δανιήλ ότι αν δεν φάνε και δεν δείχνουν καλά στην υγεία τους, αυτόν θα σκοτώσει ο βασιλιάς και δεν μπορεί να το επιτρέψει. Ο Δανιήλ όμως του είπε να τους δώσει περιθώριο δύο εβδομάδες και αν στο τέλος των δύο εβδομάδων φαίνονται πιο άσχημα από τους υπόλοιπους, θα φάνε κι αυτοί αυτά που τρώνε και οι υπόλοιποι. Κι έτσι έγινε. Στο τέλος όμως των δύο εβδομάδων, οι τέσσερις νέοι που νήστευαν και δεν έτρωγαν από τα φαγητά του βασιλιά, έδειχναν πολύ πιο υγιείς από τους άλλους, κι έτσι ο προσωπάρχης τούς άφησε να τρώνε όπως νομίζουν.
Αφού πέρασε ο χρόνος που είχε ορίσει ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ για να παρουσιάσουν σ’ αυτόν τους νέους, ο προϊστάμενος του προσωπικού τους οδήγησε μπροστά του. Ο βασιλιάς συζήτησε μ’ όλους αυτούς, αλλά δεν βρήκε κανέναν σαν το Δανιήλ, τον Ανανία, το Μισαήλ και τον Αζαρία. Έτσι τους προσέλαβε στην υπηρεσία του. Και για οποιοδήποτε ζήτημα τους ρωτούσε ο βασιλιάς και απαιτείτο σοφία και ευφυΐα, τους έβρισκε δέκα φορές καλύτερους απ’ όλους τους μάγους και τους μάντεις του βασιλείου του.
Εκείνο που ενδιέφερε τον νεαρό Δανιήλ και τους τρεις φίλους του, ήταν να παραμείνουν σταθεροί στις πατρικές τους παραδόσεις και στην εφαρμογή του Μωσαϊκού νόμου. Αυτό φάνηκε γρήγορα, γιατί ποτέ δεν έφαγαν και δεν ήπιαν απ’ τα φαγητά και τα ποτά απ’ το βασιλικό τραπέζι καθώς προέρχονταν από θυσίες σε βαβυλωνιακούς θεούς. Γι’ αυτό και ο ίδιος και οι φίλοι του αμείφθηκαν από το Θεό με αρκετά χαρίσματα. Επιπλέον ο Δανιήλ από έφηβος είχε το χάρισμα της προφητείας, δοσμένο από το Θεό και μάλιστα κατανοούσε κάθε όραμα και όνειρο.
Κάποτε ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ είδε ένα όνειρο με ένα άγαλμα που το κάθε μέρος του σώματός του ήταν φτιαγμένο από άλλο υλικό, και κάλεσε τους μάντεις και τους σοφούς της Βαβυλώνας, για να του το ερμηνεύσουν. Εκείνοι όμως δεν μπόρεσαν να δώσουν κάποια εξήγηση. Τότε κάλεσε τον Δανιήλ και ο προφήτης έδωσε την εξής ερμηνεία: τα τμήματα του αγάλματος με τα διάφορα υλικά αντιπροσωπεύουν τις διάφορες επίγειες βασιλείες, με αρχή το βαβυλωνιακό κράτος. Το κράτος αυτό, όπως και τα υπόλοιπα βασίλεια που θα ακολουθήσουν (Μήδοι και Πέρσες, Μ. Αλέξανδρος, Πτολεμαίοι και Σελευκίδες), θα συντριβούν από τον Θεό του Ουρανού, που θα αναστήσει άλλο βασίλειο (του Μεσσία) και θα θρυμματίσει όλες τις άλλες βασιλείες, ενώ το ίδιο θα παραμείνει αιώνιο.
Έτσι ο Δανιήλ εξήγησε όνειρα του βασιλιά και των αξιωματούχων του. Λόγω των χαρισμάτων τοποθετήθηκε διοικητής της Βαβυλώνας και αργότερα ανέλαβε και άλλες κυβερνητικές θέσεις και όλοι τον σεβόντουσαν με το βαβυλωνιακό όνομά του.
Συγκλονιστική είναι και η ερμηνεία του Δανιήλ για ένα ακόμη όραμα. Κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου, ο τελευταίος βασιλιάς της Βαβυλώνας Βαλτάσαρ θέλησε να χρησιμοποιήσει τα ιερά σκεύη του Ναού, τα οποία είχε διαρπάξει ο Ναβουχοδονόσορ. Τότε είδαν όλοι με κατάπληξη και τρόμο ένα χέρι να γράφει στον τοίχο τρεις ακατανόητες λέξεις. Ο βασιλιάς κάλεσε τότε όλους τους μάγους και τους συμβούλους του για να εξηγήσουν την γραφή, αλλά χωρίς επιτυχία. Μόνο ο προφήτης Δανιήλ μπόρεσε να ερμηνεύσει αυτό το όραμα. Οι λέξεις προανήγγελλαν την άμεση καταστροφή του βαβυλωνιακού κράτους από τους Μήδους και τους Πέρσες. Μετά την εξήγηση του ονείρου του βασιλιά Βαλτάσαρ, ο Δανιήλ ανακηρύχθηκε ως ο τρίτος άρχοντας του βασιλείου. Όμως το όραμα εκπληρώθηκε το ίδιο βράδυ καθώς η Βαβυλώνα καταλύθηκε από τους Πέρσες (539 π.Χ.).
Μετά την κατάκτηση της Βαβυλώνας από τους Πέρσες και τους Μήδους, και την αναρρίχηση του Δαρείου στο θρόνο των Περσών, ο Δανιήλ έγινε ένας από τους τρεις επόπτες των αρχόντων της αυτοκρατορίας. Και παρόλο που είχε αποκτήσει τόσο μεγάλη θέση δεν έπαψε να πιστεύει στο Θεό, να ενδιαφέρεται για τον λαό του, να προσεύχεται και να νηστεύει για τη συγχώρεση των αμαρτιών του.
Η άνοδος του Δανιήλ στα υψηλότερα αξιώματα δημιούργησε φθόνο και αντιπάθειες προς το πρόσωπό του, μέχρι το σημείο να τον συκοφαντήσουν στον βασιλιά. Οι κατώτεροι από αυτόν άρχοντες τού έστησαν παγίδα. Έπεισαν τον βασιλιά Δαρείο να υπογράψει διάταγμα, κατά οποίο οι υπήκοοί του, ό,τι κι αν ήθελαν έπρεπε να το ζητάνε μόνο από τον ίδιο τον βασιλιά. Ούτε από ανθρώπους, ούτε από Θεό. Οι παραβάτες της βασιλικής εντολής θα ρίχνονταν σε λάκκο με λιοντάρια. Ο Δανιήλ παρά τη διαταγή, συνέχισε να προσεύχεται τρεις φορές την ημέρα στον Θεό του. Τον κατηγόρησαν λοιπόν στον βασιλιά ότι με την προσευχή έκανε αιτήματα στον Θεό, ο οποίος και αναγκάστηκε, παρά τη συμπάθεια που έτρεφε γι’ αυτόν, να εφαρμόσει την εντολή του. Ο Δανιήλ ρίχτηκε στον λάκκο με τα λιοντάρια, τα οποία όμως, με τη βοήθεια του Θεού, στέλνοντας έναν άγγελο Του για να τον προστατεύσει, δεν τον πείραξαν. Το ίδιο συνέβη και την επόμενη μέρα. Ο βασιλιάς διαπίστωσε το θαύμα και έδωσε διαταγή πρώτον να ριχτούν στα λιοντάρια κατήγοροι του Δανιήλ, και δεύτερον να σέβονται στο εξής όλοι οι κάτοικοι του βασιλείου τον Θεό του μεγάλου προφήτη.
Ο Δανιήλ είχε την ικανοποίηση να δει την επιστροφή των Ιουδαίων στην χώρα τους, λόγω όμως της προχωρημένης ηλικίας του δεν μπόρεσε να μεταβεί στην Παλαιστίνη, η καρδιά του όμως ήταν πάντα μαζί τους. Και μετά την αναρρίχηση του Κύρου στον θρόνο, ο Δανιήλ εξακολούθησε να διατηρεί τα αξιώματά που είχε.Η πίστη του Δανιήλ στον Θεό ήταν παράδειγμα προς μίμηση και ως υπόδειγμα δικαιοσύνης και σοφίας. Πέθανε σε προχωρημένη ηλικία.
Στην Παλαιά Διαθήκη, ένα από τα σπουδαιότερα προφητικά βιβλία είναι αυτό του Δανιήλ, ο οποίος προφήτευσε και τον ερχομό του Υιού του ανθρώπου. Στο βιβλίο του υπάρχουν προφητείες μέχρι το τέλος της ανθρώπινης ιστορίας, τον καιρό της μεγάλης θλίψης και την ανάσταση των νεκρών.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμάει τη μνήμη του Δανιήλ και των τριών φίλων του
Ανανία, Μισαήλ και Αζαρία στις 17 Δεκεμβρίου.
