Στη Μακεδονία εδώ και πολλούς αιώνες η παράδοση θέλει τις νοικουρές
να τηρούν ορισμένα έθιμα, τα οποία περνούν από γενιά σε γενιά.
Τι σημαίνει όμως «παράδοση» και γιατί τη χρειαζόμαστε;
Η λέξη «παράδοση» είναι παράγωγο ουσιαστικό του ρήματος «παραδίδωμι» που σημαίνει «δίνω στα χέρια κάποιου, εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιον». Είναι δηλαδή η παράδοση μια διαδικασία, με την οποία μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη ήθη, έθιμα ή γνώσεις. Οι πολιτιστικές αξίες του παρελθόντος, που έδωσαν το ιδιαίτερο χρώμα, που διαμόρφωσαν τα διακριτικά στοιχεία του ελληνικού λαού αποτελούν την ελληνική παράδοση.
Η παράδοση είναι η αλυσίδα που συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Συνάμα αποτελεί και προϋπόθεση για την ύπαρξη του πολιτισμού. Διότι ποτέ ο πολιτισμός μιας γενιάς δεν δημιουργείται από το μηδέν. Ριζώνεται στο πολιτισμό των γενιών που πέρασαν.
Μπορείς να μαντέψεις τι να είναι άραγε οι Λαζαρίνες;
Διάβασε το παρακάτω κείμενο, για να δεις αν μάντεψες σωστά.
Κυρίαρχο στοιχείο στην πασχαλινή παράδοση είναι εκείνο της μουσικής που εμφανίζεται τη Μεγάλη Εβδομάδα με τα μοιρολόγια του Χριστού, τα οποία λέγονται ακόμη και σήμερα σε πολλές περιοχές της ελληνικής υπαίθρου. Τη σκυτάλη παίρνουν οι «Λαζαρίνες», τα μικρά κορίτσια που, ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές, γυρνούν στα σπίτια και τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου. Το μακεδονικό αυτό έθιμο συναντάται στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας (Βέροια, Κοζάνη, κ.α.).
ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Ακούω τα κάλαντα του Λαζάρου και
συμπληρώνω τα λόγια στο παρακάτω παιχνίδι:
Το αυγό έρχεται στο προσκήνιο τη Μεγάλη Πέμπτη, όταν και «ντύνεται» σε κόκκινο χρώμα, παίρνει τη θέση του στο εικονοστάσι και πρωταγωνιστεί στο τσούγκρισμα το βράδυ της Ανάστασης, αλλά και στις αυγομαχίες που αναβιώνουν σε διάφορες περιοχές της χώρας. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα της θυσίας του Χριστού, ενώ το αυγό, τον τάφο του Χριστού που αν και ήταν ερμητικά κλειστός, έκρυβε μέσα του τη «ζωή». Ένα μακεδονικό έθιμο που συνδέεται με το βάψιμο των αυγών είναι οι περδίκες.
Μπορείς να μαντέψεις τι να είναι άραγε οι περδίκες;
Παρακολούθησε το παρακάτω βίντεο, για να δεις αν μάντεψες σωστά.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Ζωγραφίζω κι εγώ περδίκες στο τετράδιό μου.
• Τα πασχαλινά έθιμα λαμβάνουν χώρα τις μέρες της Σαρακοστής και του Πάσχα και είναι πολλά, για να μας θυμίζουν συνεχώς τις μέρες αυτές το μέγα θαύμα της Ανάστασης.
• Μας βοηθούν να έχουμε στραμμένο τον νου μας συνέχεια στον Χριστό (στα θλιβερά γεγονότα των παθών του και το χαρμόσυνο γεγονός της Ανάστασης), ό,τι κι αν κάνουμε.
• Τις άγιες μέρες του Πάσχα είτε τρώμε, είτε χορεύουμε, είτε τραγουδάμε, συνεχώς χαιρόμαστε για τη νίκη του Χριστού έναντι της αμαρτίας και του κακού, τη νίκη της ζωής έναντι του θανάτου.
Στις μέρες μας παρατηρούμε ο πασχαλινός διάκοσμος να είναι συνδεδεμένος με λαγουδάκια και βαμμένα αυγά σε όλα τα χρώματα. Τί σχέση έχουν όμως όλα αυτά με τη Σταύρωση του Χριστού και την Ανάστασή του; Μα φυσικά καμία απολύτως!
Η προέλευση του εθίμου της ύπαρξης του λαγού του Πάσχα μπορεί να εντοπιστεί στην προχριστιανική Γερμανία του 13ου αιώνα, όπου οι άνθρωποι λάτρευαν ένα πλήθος θεοτήτων. Λάτρευαν, λοιπόν, τη θεά της άνοιξης και της γονιμότητας, η οποία είχε ως σύμβολο ένα κουνέλι. Όταν αργότερα οι Γερμανοί έγιναν Χριστιανοί Παπικοί (κι όχι Ορθόδοξοι), ενσωμάτωσαν στο παλαιό έθιμο του λαγού στο Πάσχα.
