Το 1914, δηλαδή έναν χρόνο μετά τη λήξη των νικηφόρων Βαλκανικών πολέμων (1912-1913), ξεκίνησε στην Ευρώπη ένας από τους πιο φονικούς πολέμους που έλαβα τον χαρακτηρισμό του παγκόσμιου, καθώς πολλά κράτη από όλη τη γη συμμετείχαν σε αυτόν. Πρόκειται για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ξεκίνησε το 1914 και τελείωσε το 1918. Στον πόλεμο αυτό υπολογίζεται ότι περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη μάχη, ενώ άλλα 10 εκατομμύρια άμαχοι πολίτες πέθαναν από την κατοχή, τους βομβαρδισμούς, την πείνα, τις κακουχίες και τις ασθένειες. Δηλαδή 20 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, όσο ο πληθυσμός της Ελλάδας δύο φορές!
Οι δύο αντιμαχόμενες συμμαχίες ήταν:
οι Ενωμένες Δυνάμεις, καλούμενες και Δυνάμεις της Αντάντ, που αποτελούνταν από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Ρωσία,
και τις Κεντρικές Δυνάμεις καλούμενες και Τριπλή Συμμαχία, που αποτελούνταν από τη Γερμανία, την Αυστροουγγαρία και την Ιταλία.
Αρχικά η Ελλάδα ήταν ουδέτερη και δεν πήρε μέρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υποστηρίζοντας την Αντάντ ή την Τριπλή Συμμαχία. Ο πρώην διάδοχος και βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος ήταν υπέρ της ουδετερότητας, ενώ ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν υπέρ της Αντάντ, κυρίως μετά τη συμμετοχή της Βουλγαρίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο πλευρό της Τριπλής Συμμαχίας.
Η έντονη διαφωνία μεταξύ των δύο αντρών ονομάστηκε Εθνικός Διχασμός (1916-1917) κι έληξε με νίκη του Ελευθέριου Βενιζέλου, αφού πέτυχε με τη βοήθεια της Γαλλίας κυρίως, την εκθρόνιση του Βασιλιά, και την κυριαρχία στην πολιτική ζωή της χώρας.
Η κυβέρνηση Βενιζέλου το 1917 κήρυξε και επίσημα τον πόλεμο στην Τριπλή Συμμαχία, ενώ ο ελληνικός στρατός είχε ήδη αρχίσει να πολεμά στο Μακεδονικό μέτωπο, καταγάγοντας σημαντικές νίκες, με σημαντικότερη αυτή της μάχης του Σκρα, τον Μάιο του 1918.
Το Μακεδονικό μέτωπο υπήρχε ήδη από το 1915, όταν στρατεύματα των Άγγλων και των Γάλλων αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη με στόχο την παροχή βοήθειας στους Σέρβους. Όμως έμεινε αδρανές, δηλαδή δεν έγιναν σε αυτό μάχες, μέχρι το 1917. Τότε οι στρατιώτες του μετώπου αφιέρωσαν μεγάλο μέρος της παραμονής τους στη μακεδονική ενδοχώρα, όχι σε πολεμικές επιχειρήσεις έναντι των Κεντρικών Δυνάμεων, αλλά σε έργα οχυρώσεων και βελτίωσης του οδικού δικτύου της Μακεδονίας.
Όμως τα πράγματα άλλαξαν, καθώς τον Μάιο του 1918 γίνεται η Μάχη του Σκρα, κατά την οποία ο ελληνικός στρατός πραγματοποίησε την πιο σπουδαία νίκη του έναντι των Βουλγάρων (Κεντρικών Δυνάμεων) στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο χωριό Σκρά υπάρχει σήμερα μουσείο αφιερωμένο στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
*Μεραρχία ονομάζεται μεγάλος στρατιωτικός σχηματισμός του στρατού ξηράς για τη διεξαγωγή μεγάλων σε έκταση πολεμικών επιχειρήσεων, επιθετικών ή αμυντικών.
******************************