Διαβάζουμε στο Ωρολόγιο στις 25 Ιανουαρίου:
Ὁ μέγας οὖτος τῆς Ἐκκλησίας πατὴρ καὶ διδάσκαλος ἐγεννήθη τῷ 329 ἐν Ἀριανζῷ, κώμη τῆς Β. Καππαδοκίας, οὐ μακρὰν τῆς Ναζιανζοῦ. Ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐκαλεῖτο Γρηγόριος, ἐπίσκοπος Νανζιανζοῦ γενόμενος ὕστερον, ἡ δὲ μήτηρ Νόννα. Ἐμαθήτευσε κατ’ ἀρχὰς μὲν ἐν Καισάρειᾳ τῆς Παλαιστίνης, μετὰ ταῦτα δὲ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ καὶ τελευταῖον ἐν Ἀθῆναις, ὅπου καὶ σύνηψε φιλίαν μετὰ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, μεθ’ οὗ καὶ συνήσκησε καὶ συνέζησεν ἰκανῶς ἐν τοῖς κατὰ τὸν Πόντον ἡσυχαστηρίοις. Ἐχειροτονήθη πρεσβύτερος τῆς τῶν Ναζιανζηνῶν Ἐκκλησίας ὑπὸ τοῦ ἰδίου πατρός, ὑπὸ δὲ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου προεχειρίσθη ἐπίσκοπος Σασίμων ἢ Ζασίμων, ὑποκειμένων τῷ τῆς Καισαρείας ἀρχιεπισκόπῳ. Κατὰ δὲ τὸ 379 ἔτος, ἀπελθὼν εἰς βοήθειαν τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησίας, ταραττομένης ἤδη τεσσαράκοντα ἔτη ὑπὸ τῶν ἀρειανῶν, καὶ διὰ τῶν σοφοτάτων αὐτοῦ λόγων καὶ διὰ καμάτων πολλῶν ἐλευθερώσας αὐτὴν ἀπὸ τῆς λύμης τῶν αἰρέσεων, ἐψηφίσθη ἀρχιεπίσκοπος αὐτῆς ὑπὸ τῆς ἐκεῖ τότε συγκροτηθείσης Β΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἐν ᾗ καὶ διέπρεψε διὰ τῶν θεολογικῶν αὐτοῦ δογμάτων. Κυβερνήσας δὲ αὐτὴν μέχρι τοῦ 381, εἶτα τὸν συντακτήριον, ὅ ἐστιν ἀποχαιρετιστικόν αὐτοῦ λόγον, ἐνώπιον 150 ἐπισκόπων καὶ αὐτοῦ τοῦ βασιλέως ἐκφωνήσας, δι’ οὗ τὴν παραίτησιν αὐτοῦ παρά πάντων αἰτήσας ἐπέτυχεν, ὑπέστρεψεν εἰς Ναζιανζόν, ὅπου τελέσας τὸ ὑπόλοιπον τοῦ βίου, ἀνεπαύσατο ἐν Κυρίῳ τῷ 389 ἔτει, ζήσας ὡς λέγουσι περὶ τὰ 60 ἔτη. Τὰ σωζόμενα αὐτοῦ συγγράμματα, λαογραφικά καὶ ποιητικὰ παντὸς μέτρου, δεικνύουσι τὴν λαμπρὰν καὶ γλαφυρὰν αὐτοῦ ρητορείαν καὶ τὴν θαυμασίαν πολυμαθείαν. Τὸ ὕψος τῶν θεολογικῶν αὐτοῦ νοημάτων ἀπέδωκεν αὐτῷ τὴν ἐπωνυμίαν θεολόγος, καὶ εἰδικώτερον θεολόγος τριαδικός· διότι εἰς πάντα λόγον σχεδόν ἀνάφερει περὶ τῆς ἁγίας Τριάδος. Διὸ καὶ ἐστιχούργησε τις εἰς αὐτόν ταῦτα.
Ὡς ἄλλος ἀστὴρ ἀπλανὴς σελασφόρος,
πρὸς ἡλιακὴν Τριάδος φωταυγίαν,
ἡμᾶς πορθμεύεις μυσταγωγίαις, πάτερ,
Γρηγόρειε μέγιστε, πυρίπνουν στόμα.
Αλλάζοντας τη σειρά των λέξεων στα αρχαία κείμενα, δηλαδή τη σύνταξη, μπορείς να καταλάβεις καλύτερα το νόημα του κειμένους!
Ὁ μέγας οὖτος πατὴρ τῆς Ἐκκλησίας καὶ διδάσκαλος ἐγεννήθη ἐν Ἀριανζῷ, κώμη τῆς Β. Καππαδοκίας, οὐ μακρὰν τῆς Ναζιανζοῦ τῷ 329. Ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐκαλεῖτο Γρηγόριος, ὕστερον γενόμενος ἐπίσκοπος Νανζιανζοῦ, ἡ δὲ μήτηρ Νόννα. Kατ’ ἀρχὰς ἐμαθήτευσε μὲν ἐν Καισάρειᾳ τῆς Παλαιστίνης, μετὰ ταῦτα δὲ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ καὶ τελευταῖον ἐν Ἀθῆναις, ὅπου καὶ σύνηψε φιλίαν μετὰ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, μεθ’ οὗ καὶ συνήσκησε καὶ συνέζησεν ἰκανῶς ἐν τοῖς συχαστηρίοις κατὰ τὸν Πόντον. Ἐχειροτονήθη ὑπὸ τοῦ ἰδίου πατρός πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ναζιανζηνῶν, ὑπὸ δὲ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου προεχειρίσθη ἐπίσκοπος Σασίμων ἢ Ζασίμων, ὑποκειμένων τῷ ἀρχιεπισκόπῳ τῆς Καισαρείας. Κατὰ δὲ τὸ ἔτος 379, ἀπελθὼν εἰς βοήθειαν τῆς Ἐκκλησίας ἐν Κωνσταντινουπόλει, ταραττομένης ὑπὸ τῶν ἀρειανῶν ἤδη τεσσαράκοντα ἔτη, καὶ διὰ τῶν σοφοτάτων λόγων αὐτοῦ καὶ διὰ πολλῶν καμάτων ἐλευθερώσας αὐτὴν ἀπὸ τῆς λύμης τῶν αἰρέσεων, ἐψηφίσθη ἀρχιεπίσκοπος αὐτῆς ὑπὸ τῆς συγκροτηθείσης Β΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἐκεῖ τότε, ἐν ᾗ διέπρεψε διὰ τῶν θεολογικῶν δογμάτων αὐτοῦ. Κυβερνήσας δὲ αὐτὴν μέχρι τοῦ 381, εἶτα ἐκφωνήσας τὸν συντακτήριον, ὅ ἐστιν ἀποχαιρετιστικόν αὐτοῦ λόγον, ἐνώπιον 150 ἐπισκόπων καὶ αὐτοῦ τοῦ βασιλέως, δι’ οὗ ἐπέτυχεν αἰτήσας τὴν παραίτησιν αὐτοῦ παρά πάντων, ὑπέστρεψεν εἰς Ναζιανζόν, ὅπου τελέσας τὸ ὑπόλοιπον τοῦ βίου, ἀνεπαύσατο ἐν Κυρίῳ τῷ 389 ἔτει, ζήσας ὡς λέγουσι περὶ τὰ 60 ἔτη. Τὰ σωζόμενα συγγράμματα αὐτοῦ, λαογραφικά καὶ ποιητικὰ παντὸς μέτρου, δεικνύουσι τὴν λαμπρὰν καὶ γλαφυρὰν ρητορείαν αὐτοῦ καὶ τὴν θαυμασίαν πολυμαθείαν. Τὸ ὕψος τῶν θεολογικῶν νοημάτων αὐτοῦ ἀπέδωκεν αὐτῷ τὴν ἐπωνυμίαν θεολόγος, καὶ εἰδικώτερον θεολόγος τριαδικός· διότι εἰς πάντα λόγον σχεδόν ἀνάφερει περὶ τῆς ἁγίας Τριάδος.
| Ο μεγάλος | αυτός | πατέρας | της Εκκλησίας |
| Ὁ μέγας | οὖτος | πατὴρ | τῆς Ἐκκλησίας |
| και δάσκαλος | γεννήθηκε | στην Αριανζό, | πόλη της Β. Καππαδοκίας, |
| καὶ διδάσκαλος | ἐγεννήθη | ἐν Ἀριανζῷ, | κώμη τῆς Β. Καππαδοκίας, |
| όχι μακρυά | από τη Ναζιανζό, | το έτος 329. | Ο πατέρας του |
| οὐ μακρὰν | τῆς Ναζιανζοῦ | τῷ 329. | Ὁ πατὴρ αὐτοῦ |
| ονομαζόταν Γρηγόριος, | που ύστερα | έγινε | επίσκοπος Ναζιανζού, |
| ἐκαλεῖτο Γρηγόριος, | ὕστερον | γενόμενος | ἐπίσκοπος Ναζιανζοῦ, |
| η μητέρα του λεγόταν Νόννα. | Κατ’ αρχάς, | μαθήτευσε | πρώτα στην Καισάρεια |
| ἡ δὲ μήτηρ Νόννα. | Kατ’ ἀρχὰς | ἐμαθήτευσε | μὲν ἐν Καισάρειᾳ |
| της Παλαιστίνης, | μετά όμως | (πήγε) στην Αλεξάνδρεια | και στο τέλος (σπούδασε) |
| τῆς Παλαιστίνης, | μετὰ ταῦτα δὲ | ἐν Ἀλεξανδρείᾳ | καὶ τελευταῖον |
| στην Αθήνα, | όπου και έγινε φίλος | με τον Μεγάλο Βασίλειο, | με τον οποίον ήταν συνασκητές |
| ἐν Ἀθῆναις, | ὅπου καὶ σύνηψε φιλίαν | μετὰ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, | μεθ’ οὗ καὶ συνήσκησε |
| και έζησαν μαζί | για μεγάλο διάστημα | στα ησυχαστήρια | προς τη μεριά του Πόντου. |
| καὶ συνέζησεν | ἰκανῶς | ἐν τοῖς συχαστηρίοις | κατὰ τὸν Πόντον. |
| Χειροτονήθηκε | από τον ίδιο του τον πατέρα | πρεσβύτερος | της Εκκλησίας των Ναζιανζηνών |
| Ἐχειροτονήθη | ὑπὸ τοῦ ἰδίου πατρός | πρεσβύτερος | τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ναζιανζηνῶν, |
| ενώ από τον Μεγάλο Βασίλειο | χειροτονήθηκε | επίσκοπος Σασίμων ή Ζασίμων, | περιοχής υπό τον έλεγχο |
| ὑπὸ δὲ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου | προεχειρίσθη | ἐπίσκοπος Σασίμων ἢ Ζασίμων, | ὑποκειμένων |
| του αρχιεπισκόπου Καισαρείας. | Κατά το έτος 379, | πηγαίνοντας | να δώσει βοήθεια |
| τῷ ἀρχιεπισκόπῳ τῆς Καισαρείας. | Κατὰ δὲ τὸ ἔτος 379, | ἀπελθὼν | εἰς βοήθειαν |
| στην Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης, | όπου προκαλούσαν αναταραχές | οι οπαδοί του αρείου | για περίπου σαράντα χρόνια ως τότε, |
| τῆς Ἐκκλησίας ἐν Κωνσταντινουπόλει, | ταραττομένης | ὑπὸ τῶν ἀρειανῶν | ἤδη τεσσαράκοντα ἔτη, |
| χάρη στους σοφότατους λόγους του | και των πολλών αγώνων του, | την ελευθέρωσε | από τις καταστροφές των αιρέσεων. |
| καὶ διὰ τῶν σοφοτάτων λόγων αὐτοῦ | καὶ διὰ πολλῶν καμάτων | ἐλευθερώσας αὐτὴν | ἀπὸ τῆς λύμης τῶν αἰρέσεων, |
| Ψηφίσθηκε αρχιεπίσκοπός της (πόλης) | από την Β΄ Οικουμενική Σύνοδο | που είχε συγκροτηθεί | εκεί εκείνο το διάστημα, |
| ἐψηφίσθη ἀρχιεπίσκοπος αὐτῆς | ὑπὸ τῆς Β΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου | της συγκροτηθείσης | ἐκεῖ τότε, |
| στην οποία ξεχώρισε | λόγω των θεολογικών δογμάτων που εξέθεσε. | Κυβέρνησε εκκλησιαστικά την Κωνσταντινούπολη | μέχρι το 381, |
| ἐν ᾗ διέπρεψε | διὰ τῶν θεολογικῶν δογμάτων αὐτοῦ. | Κυβερνήσας δὲ αὐτὴν | μέχρι τοῦ 381, |
| έπειτα εκφώνησε | τον λόγο της συντάξεως, | το οποίο σημαίνει | τον αποχαιρετιστήριον λόγο του |
| εἶτα ἐκφωνήσας | τὸν συντακτήριον, | ὅ ἐστιν | ἀποχαιρετιστικόν αὐτοῦ λόγον, |
| μπροστά σε 150 επισκόπους | αλλά και του βασιλέως, | με τον οποίον πέτυχε | την παραίτηση που είχε ζητήσει |
| ἐνώπιον 150 ἐπισκόπων | καὶ αὐτοῦ τοῦ βασιλέως, | δι’ οὗ ἐπέτυχεν | αἰτήσας τὴν παραίτησιν αὐτοῦ |
| από όλους, | και επέστρεψε στην Ναζιανζό, | όπου πέρασε | το υπόλοιπο της επιγείου ζωής του. |
| παρά πάντων, | ὑπέστρεψεν εἰς Ναζιανζόν, | ὅπου τελέσας | τὸ ὑπόλοιπον τοῦ βίου, |
| Αναπαύθηκε εν Κυρίω | το έτος 389, | έχοντας ζήσει | όπως λένε |
| ἀνεπαύσατο ἐν Κυρίῳ | τῷ 389 ἔτει, | ζήσας | ὡς λέγουσι |
| περίπου 60 (ή 80 κατ’ άλλους) χρόνια. | Τα συγγράμματά του που έχουν σωθεί, | όσα αφορούν τα του λαού | αλλά και ποιητικά όλων των μέτρων, |
| περὶ τὰ 60 ἔτη. | Τὰ σωζόμενα συγγράμματα αὐτοῦ, | λαογραφικά | καὶ ποιητικὰ παντὸς μέτρου, |
| δείχνουν | τη λαμπρή | και γλαφυρή του | ρητορική ικανότητα |
| δεικνύουσι | τὴν λαμπρὰν | καὶ γλαφυρὰν | ρητορείαν αὐτοῦ |
| και τη θαυμάσια πολυμάθεια. | Τα υψηλά του θεολογικά νοήματα | τού έδωσαν | την επυνωμία θεολόγος, |
| καὶ τὴν θαυμασίαν πολυμαθείαν. | Τὸ ὕψος τῶν θεολογικῶν νοημάτων αὐτοῦ | ἀπέδωκεν αὐτῷ | τὴν ἐπωνυμίαν θεολόγος, |
| και ειδικότερα, θεολόγος της Τριάδος, | διότι σε κάθε ένα λόγο του σχεδόν | αναφέρει πράγματα για την Αγία Τριάδα. | |
| καὶ εἰδικώτερον θεολόγος τριαδικός· | διότι εἰς πάντα λόγον σχεδόν | ἀνάφερει περὶ τῆς ἁγίας Τριάδος. |