Αν ανοίξετε το Ωρολόγιο (αναλόγως την έκδοση που έχετε) στην πρώτη ακολουθία μετά την Προοιμιακή προσευχή, θα δείτε ότι επιγράφεται:
Μόλις τη διαβάσουμε όλο, βλέπουμε ότι ακολουθεί το:
και μετά από αυτήν ακολουθεί το:
Για να το απαντήσουμε αυτό, θα πρέπει να μάθουμε σε ποιον
έχει αφιερώσει η Εκκλησία μας την κάθε ημέρα και γιατί.
Οι ημέρες μέχρι τον ερχόμο του Χριστού βασίζονταν στην αρίθμηση. Ήταν η Μία/Πρώτη, η Δευτέρα, η Τρίτη, η Τετάρτη, η Πέμπτη, η Έκτη και η Εβδόμη. 7 ημέρες, 7 αριθμοί.
Για τους Εβραίους όμως οι δύο τελευταίες είχαν διαφορετική ονομασία. Η τελευταία, η εβδομή, κατ’ εντολή του Θεού ήταν αφιερωμένη στον ίδιο και τη λέγανε Σάββατο (από τη λέξη Σαβαώθ, που σημαίνει Κύριος των Δυνάμεων και απευθύνεται στον Χριστό.) ενώ την προηγούμενη την έλεγαν Παρασκευή, που σημαίνει “Προετοιμασία”, καθότι προετοιμάζονταν για να εορτάσουν την ημέρα του Σαββάτου. Μέχρι και σήμερα οι Εβραίοι που τηρούν τον ιουδαϊκό νόμο την ημέρα του Σαββάτου έχουν περιορισμένες μετακινήσεις και ενέργειες, όπως και την εποχή του Χριστού, που τον κατηγορούσαν ότι παρέβαινε τον Νόμο του Θεού επειδή θεράπευε αρρώστους ή άφηνε τους μαθητές του να τρώνε.
Μετά την Ανάσταση του Κυρίου, που έγινε την επόμενη ημέρα από το Σάββατο, τη Μία των Σαββάτων όπως λένε οι ύμνοι της Εκκλησίας μας, η πρώτη ημέρα της εβδομάδος μετονομάστηκε σε Ημέρα του Κυρίου, άρα Κυριακή και είναι αφιερωμένη στην Ανάσταση του Κυρίου. Γι’ αυτό όλες οι ακολουθίες έχουν αναστάσιμο περιεχόμενο, όλον τον χρόνο. Ποτέ η Κυριακή δεν έχει θλιβερό περιεχόμενο, ακόμη και μέσα στη Μεγάλη Σαρακοστή, την πιο πένθιμη περίοδο.
Κατόπιν ορίστηκε από την Εκκλησία και τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας να τιμούμε και να φέρνουμε στη μνήμη μας κάποιο γεγονός και έτσι έχουμε την ημέρα του Σαββάτου που είναι αφιερωμένη στους κεκοιμημένους, εξαιτίας της παραμονής του Κυρίου στον Άδη κατά την ημέρα αυτή. Αυτήν την ημέρα έχουμε τα λεγόμενα νεκρώσιμα τροπάρια που ακούμε στις ακολουθίες και συνήθως γίνεται και μηνμόνευσις με παράθεση κολλύβων. Αυτή είναι η καθορισμένη ημέρα της Εκκλησίας για να τελούνται τα μνημόσυνα.
Ορίστηκαν η Τετάρτη και η Παρασκευή ως ημέρες νηστείας και οι οποίες θα έχουν πένθιμο χαρακτήρα, αναθυμούμενοι την Τετάρτη την Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την πτώση του ανθρώπου και τον χωρισμό του από τον Θεό για δεύτερη φορά μετά την πτώση στον Παράδεισο, διότι στο πρόσωπο του Ιούδα πλέον εκφράζονται όλοι όσοι θεληματικά αρνούνται τον Θεό, ενώ την Παρασκευή αναθυμούμαστε τα Πάθη του Κυρίου, που υπέφερε από τα ξημερώματα έως την Σταύρωση και την Ταφή Του δι’ ημάς.
Αυτές οι 4 ημέρες, λοιπόν, είναι αφιερωμένες στα πιο κρίσιμα γεγονότα της Ζωής του Χριστού που αφορούν τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους και τα οποία δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε.
Στις άλλες τρεις μέρες τώρα η Εκκλησία μας όρισε να τιμούμε άλλα σημαντικά πρόσωπα, όπως είναι οι Ασώματοι Άγγελοι, ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, οι Δώδεκα Απόστολοι αλλά και ο λαοφιλής Άγιος Νικόλαος Επίσκοπος Μύρων της Λυκίας.
Έτσι, τη Δευτέρα ημέρα εορτάζονται οι Ασώματοι Άγγελοι, και τα 9 τάγματα, τα οποία συμπράττουν στη σωτηρία μας εκτελώντας τα θελήματα του Κυρίου, με το να στέκουν φύλακες στο πλευρό μας κτλ. Την Τρίτη ορίστηκε να εορτάζει ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και Βαπτιστής, ο μεγαλύτερος άνθρωπος μετά τον Χριστό και την Παναγία, που κι αυτός συνήργησε τα μέγιστα στη σωτηρία μας, ενώ την Πέμπτη εορτάζουν οι Άγιοι Δώδεκα Απόστολοι που διέδωσαν το ευαγγέλιο σε όλον τον κόσμο και χάρη σ’ αυτούς είμαστε κι εμείς Χριστιανοί. Όμως, την Πέμπτη επίσης ορίστηκε να εορτάζεται και ο λαοφιλής άγιος Νικόλαος, Επίσκοπος Μύρων της Λυκίας. Η δράση του φαίνεται ήταν τόσο σημαντική την εποχή εκείνη που διέπρεψε και γι’ αυτό πολλοί τον τιμούσαν στα μέρη της Μικρασίας και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ο λόγος είναι ότι σε όλες τις ημέρες της εβδομάδας, σε κάθε ακολουθία και σε κάθε προσευχή που θα κάνουμε πάντοτε αναφέρουμε την Παναγία και την δοξάζουμε μαζί με τον Υιό της και Λόγο του Θεού, Κύριο ημών Ιησού Χριστού, τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Ακόμη και στη Θεία Λειτουργία, η Παναγία αναφέρεται παρότι δεν αναφέρονται τα υπόλοιπα πρόσωπα που αναφέραμε, ούτε ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ούτε οι Απόστολοι, ούτε οι Άγγελοι ξεχωριστά (παρεκτός από σημεία σε κάποιες ευχές του ιερέως). Άρα η Εκκλησία δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ημέρα για την Παναγία διότι την δοξάζει και την τιμά όλες τις ημέρες.!
Μετά από όλα τα παραπάνω που μάθαμε, καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι το Σάββατο και την Κυριακή υπάρχουν ξεχωριστά Μεσονυκτικά διότι είναι δύο πολύ ιδιαίτερες ημέρες, της Αναστάσεως και των Κεκοιμημένων, ενώ όλες τις υπόλοιπες, τις καθημερινές όπως τις λέμε, έχουμε το ίδιο μεσονυκτικό όπου απλώς, αναλόγως την ημέρα, λέμε τροπάρια για τα πρόσωπα ή τα γεγονότα που εορτάζουμε.
