Διαβάζουμε τους στίχους 10-14 από το κεφάλαιο ιη΄ του κατά Λουκάν ευαγγελίου
«Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ Ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. Ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο·
ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοὶ ὅτι οὔκ εἰμι ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοὶ ἢ καὶ ὡς οὗτος ὃ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκάτῳ πάντα ὅσα κτῶμαι.
Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπάραι, ἀλλ’ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων ὁ Θεός, ἰλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ.
Λέγω γὰρ ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται».
Νεοελληνική απόδοση
Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή. Δυο άνθρωποι ανέβηκαν στο Ναό για να προσευχηθούν ο ένας ήταν Φαρισαίος και ο άλλος ήταν τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε και προσευχόταν στον εαυτό του με αυτά τα λόγια:
«Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ, γιατί εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους τους ανθρώπους, που είναι κλέφτες, άδικοι, άτιμοι ή και σαν αυτόν τον τελώνη· νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα, δίνω το ένα δέκατο απ’ όλα τα εισοδήματα μου.
Και ο τελώνης στεκόταν από μακριά και δεν ήθελε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό, μόνο χτυπούσε στο στήθος του και έλεγε· Θεέ μου, συχώρεσε με τον αμαρτωλό.
Σας λέγω πως αυτός κατέβηκε στο σπίτι του συχωρεμένος παρά ο άλλος. Γιατί όποιος υπερηφανεύεται θα ταπεινωθεί, ενώ όποιος ταπεινώνεται θα ανυψωθεί.
Ας ακούσε και δούμε μέσα από το βιντέο την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισσαίου
Ερμηνεία Ευαγγελικής Περικοπής
Οι Φαρισαίοι ασχολούνταν ιδιαίτερα με τη μελέτη του Μωσαϊκού Νόμου. Στα μάτια του κόσμου φαίνονταν πολύ ευσεβείς. Ήταν όμως άνθρωποι γεμάτοι εγωισμό και υπερηφάνεια. Πίστευαν στον εαυτό τους και μάλιστα νόμιζαν πως μόνον αυτοί ήταν δίκαιοι και άγιοι. Τους άλλους ανθρώπους τους περιφρονούσαν, γιατί όλους τους έβλεπαν ως αμαρτωλούς.
Ο Φαρισαίος του Ευαγγελίου στάθηκε σε σημείο που μπορούσαν να τον βλέπουν όλοι και προσευχήθηκε με υπερηφάνεια, κατακρίνοντας τον Τελώνη. Η συμπεριφορά του δείχνει υπερηφάνεια απέναντι στο Θεό. Στην προσευχή του αναφέρει τα καλά έργα του και μάλιστα περισσότερα από εκείνα που ζητούσε ο μωσαϊκός Νόμος.
Στο τέλος της παραβολής ο Κύριος μας υπογραμμίζει ότι ο Θεός απόρριψε το Φαρισαίο και επομένως και τα έργα του, γιατί ήταν εγωιστής και υπερήφανος.
Οι Τελώνες μάζευαν τους φόρους και εκμεταλλεύονταν σκληρά τον ιουδαϊκό λαό. Ο Τελώνης του Ευαγγελίου διάλεξε μια απόμακρη γωνιά για να προσευχηθεί. Προσευχόταν με σκυμμένο κεφάλι, γιατί πίστευε πως είναι πολύ αμαρτωλός. Ο Τελώνης είχε μέσα του την αρετή της ταπεινοφροσύνης. Δε δικαιολογούσε τον εαυτό του. Ζητούσε διαρκώς τη συχώρεση του Θεού.
Ο Κύριος στο τέλος της παραβολής μας λέγει πως ο Τελώνης έγινε δεκτός από το Θεό και δικαιώθηκε, δηλαδή έγινε άξιος μέτοχος της Βασιλείας των Ουρανών.
Τι μάς παρουσιάζει και μάς διδάσκει η ευαγγελική περικοπή
Η ταπεινοφροσύνη είναι η πρώτη αρετή του χριστιανού, που πρέπει να την αποκτήσει από την παιδική του ηλικία. Ταπείνωση σημαίνει να έχουμε πάντα αληθινή και σωστή γνώμη για τον εαυτό μας. Να αναγνωρίζουμε τα σφάλματά μας και τις παραλείψεις μας και να ζητούμε το έλεος και τη συχώρεση του Θεού. Για αυτό και στην Εκκλησία μας παρακαλούμε αδιάκοπα το Θεό: «Κύριε ελέησον». Οι ταπεινοί άνθρωποι είναι αυτοί που θα κληρονομήσουν τη Βασιλεία των Ουρανών.
Με τέτοια ταπείνωση και σωστή προσευχή πρέπει να αρχίσουμε να ετοιμαζόμαστε στην περίοδο του Τριωδίου και της Μεγάλης Σαρακοστής.
Ποια από τις δυο προσευχές εισακούστηκε από τον Θεό ;
Η προσευχή του Τελώνη γιατί παραδέχτηκε ταπεινά τις αμαρτίες του. Αντίθετα, η προσευχή του Φαρισαίου δεν έφτασε στον Θεό γιατί ήταν γεμάτη υπερηφάνεια.
Συνεπώς, με αφορμή τον Τελώνη που φαινομενικά για την εποχή εκείνη ήταν αμαρτωλός άνθρωπος, αλλά η αλήθεια για την πνευματική του διάθεση και καθαρότητα είναι κάτι πού το γνωρίζει μόνο ο Θεός, αξίζει να τονίσουμε την σπουδαία και σωτήρια εντολή του Θεού:
