Διαβάζουμε τους στίχους 1-10 στο κεφάλαιο ιθ΄ του κατά Λουκάν ευαγγελίου:
Τῷ καιρῷ εκείνω, διήρχετο ὁ Ἰησοῦς τὴν Ἱεριχώ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. Καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. Καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ Ἰησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. Καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. Καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. Σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν. Ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.
Νεοελληνική απόδοση
Εκείνον τον καιρό περνούσε ο Ιησούς μέσα από την Ιεριχώ. Και να ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ζακχαίο και αυτός ήταν αρχιτελώνης και επομένως πλούσιος. Και ζητούσε να δει τον Ιησού ποιος είναι και δεν μπορούσε, εξαιτίας του κόσμου και επειδή ήταν μικρόσωμος. Έτρεξε λοιπόν μπροστά και ανέβηκε σε μια συκομουριά για να τον δει, γιατί από κει θα περνούσε. Και μόλις ήλθε σε κείνο το μέρος, σήκωσε τα μάτια του ο Ιησούς και τον είδε και του είπε· Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου. Και ο Ζακχαίος κατέβηκε αμέσως και υποδέχτηκε τον Ιησού με χαρά. Όλοι τότε που το είδαν τούτο εγόγγυζαν και έλεγαν πως μπήκε να φιλοξενηθεί στο σπίτι ενός αμαρτωλού ανθρώπου. Ο Ζακχαίος όμως στάθηκε μπροστά στον Ιησού και του είπε· Να τα μισά από τα υπάρχοντα μου, Κύριε, τα δίνω στους φτωχούς· και αν έτυχε και είπα κακά λόγια για να κλέψω από κάποιον, του το δίνω πίσω τετραπλάσιο. Τότε του είπε ο Ιησούς· Σήμερα ήρθε η σωτηρία σε τούτο το σπίτι, γιατί και αυτός είναι παιδί του Αβραάμ. Γιατί ο υιός του ανθρώπου ήλθε για να ψάξει να βρει και να σώσει όσους παραστράτησαν και χάθηκαν.
Ας δούμε και ας ακούσουμε με εικόνες την συνάντηση του Ιησού με τον Ζακχαίο
Ο Ζακχαίος ήταν αρχιτελώνης στο επάγγελμα, δηλαδή φοροεισπράκτορας (= αυτός που μαζεύει τους φόρους για το κράτος). Οι τελώνες ήταν πιεστικοί στο μάζεμα των φόρων και για αυτό ήταν μισητοί από τον κόσμο. Κάνοντας αυτήν την δουλεία, κατάφερναν με διάφορους τρόπους να πλουτίζουν εις βάρος των πτωχών Ιουδαίων. Γι΄αυτό και η λέξη τελώνης σημαίνει αμαρτωλός. Έτσι και ο Ζακχαίος δεν ήταν αγαπητός στον κόσμο.
Παρ’ όλα αυτά, φαίνεται πως τα χρήματα δεν του χάριζαν την ευτυχία και επιθυμία του μεγάλη ήταν να συναντήσει τον Χριστό. Ήταν όμως κοντός και επειδή είχε μαζευτεί πολύ κόσμος δεν μπορούσε να δει τον Ιησού, για αυτό αποφάσισε να ανέβει στη συκομουριά (δηλαδή ένα δέντρο με φύλλα μουριάς και καρπούς συκιάς). Ανέβηκε στο δέντρο χωρίς να τον νοιάζει τι θα πουν οι άλλοι άνθρωποι για αυτήν του την πράξη. Είχε ακούσει ότι ο Χριστός τους αγκαλιάζει όλους, δικαίους και αδίκους. Αναγνώρισε τα λάθη του και έψαχνε τρόπο να πλησιάσει μια για πάντα το Θεό και Σωτήρα μας.
Μπαίνοντας στην πόλη ο Ιησούς είδε αμέσως τον Ζακχαίο που βρισκόταν πάνω στο δέντρο, τον καλεί με το όνομά του και του λέει πως θα μείνει στο σπίτι του. Ο Ζακχαίος κατεβαίνει γεμάτος χαρά και υποδέχεται τον Ιησού. Ο κόσμος όμως έλεγε πως ο Χριστός πάει να μείνει στο σπίτι ενός αμαρτωλού. Ο Ζακχαίος δεν αρνήθηκε ότι είναι αμαρτωλός, αλλά παραδέχτηκε δημόσια τα λάθη του και για να αποδείξει ότι μετάνιωσε για αυτά, υποσχέθηκε να δώσει τη μισή περιουσία του στους φτωχούς και σε όσους τους αδίκησε να τους επιστρέψει τα τετραπλάσια. Τότε του απάντησε ο Ιησούς «σήμερα έγινε σωτηρία σ’αυτό το σπίτι»
Ο Υιός του ανθρώπου ήλθε για να ψάξει να βρει και να σώσει τους χαμένους, δηλαδή όσους ζουν μακριά από τον αληθινό Θεό. Ο Κύριος βλέπει τις καρδιές των ανθρώπων, ξέρει δηλαδή τι σκεφτόμαστε, τι νιώθουμε, τα πάντα. Έτσι, ήξερε ότι ο Ζακχαίος ήθελε να μετανοήσει για τις αμαρτίες του, δηλαδή να αλλάξει τρόπο ζωής. Για αυτό αποφάσισε να πάει στην Ιεριχώ και να μείνει στο σπίτι του. Επομένως όσοι αναζητούν και επιστρέφουν στον Χριστό, μπορούν να σώσουν την ψυχή τους. Ο Ζακχαίος μετά από αυτή τη συνάντηση που είχε με τον Χριστό, άρχισε να ζει Χριστιανικά και μάλιστα λέγεται πως μετά την Ανάληψη του Κυρίου, ακολούθησε τον Απόστολο Πέτρο, από τον οποίο και χειροτονήθηκε αργότερα επίσκοπος Καισαρείας.
Η μνήμη του Αγίου Ζακχαίου του Αποστόλου
εορτάζεται στις 20 Απριλίου.
