Στις 8 Νοεμβρίου του 1866, οθωμανικές δυνάμεις πολιόρκησαν τη Μονή Αρκαδίου, στο Ρέθυμνο , η οποία ήταν και το αρχηγείο των επαναστατών. Στη Μονή είχαν βρει καταφύγιο 964 ψυχές, 325 άνδρες και οι υπόλοιποι γυναικόπαιδα, ενώ μόνο οι 259 ήταν οπλισμένοι. Ο Ισμαήλ Πασάς ζήτησε από τον ηγούμενο Γαβριήλ Μαρινάκη να διώξει την Επαναστατική Επιτροπή από το μοναστήρι με την απειλή ότι θα καταστραφεί. Η επιτροπή αποφάσισε να αντισταθεί και παρέμειναν όλοι στο μοναστήρι. Το πρωί της 8ης Νοεμβρίου, ο τουρκικός στρατός, αποτελούμενος από 15.000 τακτικό στρατό και υποστηριζόμενος από τριάντα κανόνια, έφτασε σε κοντινή απόσταση από το Αρκάδι . Οι Τούρκοι ζήτησαν από τον ηγούμενο Γαβριήλ να παραδοθεί. Η απάντηση ήταν αρνητική.
Η επίθεση ξεκίνησε από τους Οθωμανούς και πρωταρχικός τους στόχος ήταν η κύρια πόρτα της μονής. Η μάχη κράτησε όλη μέρα χωρίς να διεισδύσουν οι Οθωμανοί στο κτήριο. Η πόρτα είχε φραγεί και, από την αρχή, θα ήταν δύσκολο να την πάρουν. Η μάχη σταμάτησε με το βράδυ. Οι Οθωμανοί παρέλαβαν δύο βαριά κανόνια από το Ρέθυμνο και τα τοποθέτησαν στους στάβλους
Η μάχη άρχισε ξανά την άλλη ημέρα στις 9 Νοεμβρίου. Τα κανόνια κατέστρεψαν τις πόρτες και οι Τούρκοι μπήκαν στο κτήριο, όπου υπέστησαν σοβαρότερες απώλειες. Την ίδια ώρα, τελείωσαν από πυρομαχικά και πολλοί από τους υπερασπιστές του μοναστηριού αναγκάστηκαν να πολεμήσουν μόνο με ξιφολόγχες ή άλλα αιχμηρά αντικείμενα. Οι Τούρκοι είχαν το πλεονέκτημα.
Τα γυναικόπαιδα μέσα στο μοναστήρι κρύβονταν στην πυριτιδαποθήκη. Τριάντα έξι αντάρτες βρήκαν καταφύγιο στην τραπεζαρία, κοντά στα πυρομαχικά. Ανακαλύφθηκαν από τους Οθωμανούς και σφαγιάστηκαν.
Εξαντλημένοι και με βέβαιη την αιχμαλωσία και όλα τα συνακόλουθα, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης κλείστηκε μαζί με άλλους πολεμιστές και γυναικόπαιδα στην πυριτιδαποθήκη. Όταν οι Τούρκοι έφτασαν στην πόρτα της πυριτιδαποθήκης, ο Γιαμπουδάκης έβαλε φωτιά στα βαρέλια με σκόνη και η έκρηξη που προέκυψε είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών Τούρκων.
Από τα 964 άτομα που ήταν παρόντα στην έναρξη της επίθεσης, 846 σκοτώθηκαν στη μάχη ή τη στιγμή της έκρηξης. Ανάμεσα στα θύματα ήταν και ο ηγούμενος Γαβριήλ. Η παράδοση λέει ότι ήταν μεταξύ εκείνων που σκοτώθηκαν από την έκρηξη των βαρελιών πυρίτιδας, αλλά είναι πιο πιθανό να σκοτώθηκε την πρώτη μέρα της μάχης. Οι απώλειες των Τούρκων υπολογίστηκαν σε 1500.
Τα σώματα των αγωνιστών θάφτηκαν χωρίς μνήματα και μερικά πετάχτηκαν στα γειτονικά φαράγγια. Τα λείψανα πολλών Κρητών Χριστιανών συγκεντρώθηκαν και τοποθετήθηκαν στον ανεμόμυλο, ο οποίος μετατράπηκε σε λειψανοθήκη προς τιμήν των υπερασπιστών του Αρκαδίου.
114 επιζώντες αιχμαλωτίστηκαν και μεταφέρθηκαν στο Ρέθυμνο όπου υπέστησαν πολυάριθμες ταπεινώσεις από τους υπευθύνους κατά τη μεταφορά τους, αλλά και από τον μουσουλμανικό πληθυσμό που έφτασε για να πετάξει πέτρες κατά την είσοδό τους στην πόλη. Τα γυναικόπαιδα κρατήθηκαν για μια εβδομάδα στην εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου. Οι άνδρες φυλακίστηκαν για ένα χρόνο σε δύσκολες συνθήκες. Το ρωσικό προξενείο χρειάστηκε να επέμβει για να απαιτήσει από τους Τούρκους να τηρούν τις βασικές συνθήκες υγιεινής στους αιχμάλωτους.
Βλέπω τα παρακάτω βίντεο:
