Η κατανόηση του Μακεδονικού Αγώνα και κυρίως των ιστορικών, νομικών και ηθικών ερεισμάτων του, απαιτεί γνώση των γεγονότων, που προηγήθηκαν κυρίως στον εδαφικό χώρο μέσα στον οποίο έλαβαν χώρα τα κύρια πολεμικά γεγονότα του Μακεδονικού Αγώνα, μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων, και σε ορισμένες περιπτώσεις και μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων.
Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα, επιδιώκοντας η Τσαρική Ρωσία την έξοδό της προς το Αιγαίο, με άλλες πια μεθόδους και όχι πολέμους , θα χρησιμοποιήσει για το σκοπό αυτόν τους Βουλγάρους.
Ειδικότερα, το έτος 1870, η Ρωσία πιέζει την Οθωμανική Αυτοκρατορία και εκδίδει φιρμάνι με το οποίο ιδρύεται στην Κωνσταντινούπολη η αυτοκέφαλη βουλγαρική εκκλησία (Εξαρχία), με σκοπό την απόσχιση από το Πατριαρχείο κατ’ αρχήν όλων όσων μιλούσαν σλαβόφωνα σε όλες τις Μακεδονικές περιοχές και τη δημιουργία σχισματικών Μητροπόλεων (Εξαρχίες).Ο βασικότερος όρος του φιρμανιού ήταν η πρόβλεψη πως η βουλγαρική Εξαρχία (όπως ονομάστηκε τότε η Βουλγαρική Εκκλησία) μπορούσε να επεκτείνει τα όριά της, αν σε κάποιο μέρος τα δύο τρίτα τουλάχιστον των κατοίκων του επιθυμούσαν να υπαχθούν σ’ αυτήν. Ολόκληρη η προσπάθεια των Βουλγάρων στρέφεται στον προσεταιρισμό του πληθυσμού των χωριών, με σκοπό την πλήρη απομάκρυνση τους από το Πατριαρχείο και το διορισμό σχισματικών ιερέων και δασκάλων, για τον εκβουλγαρισμό των περιοχών. Έκτοτε, η βουλγαρική προπαγάνδα θα εντείνεται και από θρησκευτική θα γίνεται εθνική.
Βλέπω και το παρακάτω βίντεο:
Με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, του 1878, που επιβλήθηκε, μετά το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877, από τη Ρωσία στην Τουρκία, θα επιζητηθεί η δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας. Τα όρια αυτής προβλεπόταν να περιλάβουν ολόκληρη τη Μακεδονία, πλην Θεσσαλονίκης – Χαλκιδικής, και να φτάσουν μέχρι το Δούναβη και την Κορυτσά. Η δημιουργούμενη με αυτήν τη Συνθήκη θανάσιμη απειλή κατά της Μακεδονίας, προκάλεσαν την αντίδραση, όχι μόνο της Ελλάδας και της Σερβίας, αλλά και ολόκληρης σχεδόν της Ευρώπης. Τελικά, με τη Συνθήκη του Βερολίνου του 1878, η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου ανατράπηκε.
Με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, του 1878, που επιβλήθηκε, μετά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877, από τη Ρωσία στην Τουρκία, θα επιζητηθεί η δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας. Τα όρια αυτής προβλεπόταν να περιλάβουν ολόκληρη τη Μακεδονία, πλην Θεσσαλονίκης – Χαλκιδικής, και να φτάσουν μέχρι τον Δούναβη και την Κορυτσά. Η δημιουργούμενη με αυτήν τη Συνθήκη θανάσιμη απειλή κατά της Μακεδονίας, προκάλεσε την αντίδραση, όχι μόνο της Ελλάδας και της Σερβίας, αλλά και ολόκληρης σχεδόν της Ευρώπης. Τελικά, με τη Συνθήκη του Βερολίνου του 1878, η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου ανατράπηκε.
Όμως, το όνειρο της Μεγάλης Βουλγαρίας θα εξακολουθήσει να αποτελεί στόχο της βουλγαρικής πολιτικής. Η προσπάθεια εκβουλγαρισμού της Μακεδονίας θα κατευθύνεται από τη Σόφια, από την οποία το 1885 εκπορεύεται το πραξικόπημα με το οποίο αποσχίστηκε η Βόρεια Θράκη από τον ελληνικό κορμό της και οι Δυτικές Δυνάμεις προσάρτησαν την αυτόνομη περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Βουλγαρία.
Η επιτυχία του πραξικοπήματος είχε κατόπιν ως συνέπεια τη σταδιακή εκρίζωση και μερική εξόντωση 100.000 Ελλήνων, που κατοικούσαν στην περιοχή, με αποκορύφωμα τα γεγονότα του έτους 1906. Η Βόρεια Θράκη ονομάζεται Ανατολική Ρωμυλία και κηρύσσεται αυτόνομη. Ξεκομμένη από τον κύριο κορμό της Ελλάδας, ανήμπορη η Ελληνική πολιτική να παίξει ουσιαστικό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα της περιοχής, η Ανατολική Ρωμυλία μετατρέπεται σε εύκολη λεία για τους επιβουλείς.
