«Έλληνες, τους είπε, σήμερα γεννηθήκαμε και σήμερα θα πεθάνουμε για τη σωτηρία της πατρίδας μας και για τη δική μας. Ακούστε τι πρέπει να κάνετε. Αμέσως να πάτε στα σπίτια σας να πάρετε το φαγητό σας. διέταξα να σας δοθεί όπως και τα φυσέκια, αλλά να είστε έτοιμοι όλοι οι δυνατοί, τους δε αδύνατους και τα περιττά πράγματα, τα ζώα και τις κάπες σας να τα στείλετε στο απέναντι βουνό του Αγίου Γεωργίου, όπου διέταξα να πάνε και τα δικά μου πράγματα. Εκεί θα είμαι και εκεί θα με βρείτε σε περίπτωση αποτυχίας, γεγονός που απεύχομαι. Αν ο εχθρός μας νικήσει εκεί θα μαζευτούμε, αυτό σας το λέω έτσι, για να γνωρίζετε τον τόπο, αλλά σας λέω και αυτό, ότι απόψε ήλθε στο όνειρο μου η τύχη της πατρίδας μας και μου είπε ότι θα πετύχουμε μεγαλύτερη νίκη από κάθε άλλη στο παρελθόν ή και στο μέλλον. Είμαι τόσο βέβαιος γι’ αυτό που λέω, που σας συμβουλεύω να μην πάρετε ούτε τα άρματά σας, για να πάρουμε εκείνα των Τούρκων. Σήμερα ο καθένας από εμάς θα καταδιώξει πολλούς, θα πάρετε λάφυρα πολλά και τους θησαυρούς του Αλή Πασά θα τους μοιράσετε με το φέσι, τα φλουριά των Τούρκων είναι χρήματα χριστιανικά. Τα είχε ο τύραννος της Ηπείρου που τα πήρε από τους αδελφούς μας. ο Άγιος Θωμάς μας τα έστειλε και είναι κέρδος δικό μας. Αύριο τέτοια ώρα θα σας δω όλους με τα άρματα των Τούρκων, με τα άλογά τους, λαμπροφορεμένους με τα ρούχα τους. Ο Θεός είναι μαζί μας και να μη σας νοιάζει τίποτε. Πηγαίνετε να ετοιμαστείτε όπως σας είπα και να έλθετε εδώ όλοι να ξεκινήσουμε μαζί».
Φώτιου Χρυσανθόπουλου ή Φωτάκου,
Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, τόμ. 1, Αθήνα 1974, σσ. 356-357.
(απόδοση στα νέα ελληνικά)
Παρακολουθώ το βίντεο «Ενθάρρυνση Κολοκοτρώνη»
Μετά τον θάνατο του Κολοκοτρώνη, στις 4 Φεβρουαρίου 1843, το Δημοτικό Συμβούλιο Νεμέας με το από 10 Μαρτίου 1843 ψήφισμά του, αποφάσισε να ανεγερθεί στη δημόσια οδό Δερβενακίου αναμνηστική «καλῶς καὶ ἐντέχνως κατεργαστῆ λίθινος» στήλη, με την επιγραφή «Νίκη 26 Ἰουλίου 1822 κατὰ τοῦ Δραμαλικοῦ στρατοῦ, ἀρχιστρατηγοῦντος τοῦ ἀειμνήστου Θεοδώρου Κολοκοτρώνη». Η απόφαση όμως αυτή δεν υλοποιήθηκε ποτέ, για άγνωστους λόγους.
Στις 4 Μαΐου του 1903 έγινε με πρωτοβουλία του «Λαϊκού Συλλόγου Ίναχος» του Άργους η πρώτη πατριωτική τελετή στα Δερβενάκια, με την συμμετοχή και Ναυπλιέων, Νεμεατών και 300 μαθητών των δημοτικών σχολείων Νεμέας και Κλεωνών, που τους συνόδευαν οι δάσκαλοί τους.
Στην εκδήλωση αυτή, που πραγματοποιήθηκε στο Χάνι Ανέστη, όπου είχαν στήσει και εικόνα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη μέσα σε πελώριο στεφάνι από ροδοδάφνες των Δερβενακίων, έγινε επιμνημόσυνη δέηση, ο Πρόεδρος του Συλλόγου συνέστησε να καθιερωθεί ετήσια εθνική γιορτή των Δερβενακίων και ανακίνησε την ιδέα ανέγερσης επιμνημόσυνης στήλης, προς τιμήν των πεσόντων. Το όνειρο αυτό άρχισε να πραγματοποιείται αρκετά αργότερα, το 1936, όταν αποφασίστηκε η ανέγερση ανδριάντα του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, λίγο ψηλότερα από τον Άγιο Σώστη, με δαπάνες των πέριξ Δήμων και Κοινοτήτων και των Μητροπολιτών Αργολίδας και Κορινθίας. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 26 Ιουλίου 1938, ημέρα της επετείου της μάχης των Δερβενακίων και της καταστροφής του Δράμαλη.
Δείτε το βίντεο «Ο ανδριάντας του Θεόδωρου
Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια»