Γήινη πατρίδα τοῦ ὁσίου Σεραφείμ (κατὰ κόσμον Σωτηρίου) ὑπῆρξε τὸ χωριὸ Ζέλιο Ἀταλάντης. Ἦρθε στὸν κόσμο τὸ 1527 ἀπὸ εὐσεβεῖς γονεῖς καὶ ἀπὸ βρέφος ἀκόμη ἔδειξε τὴν οὐρανία κλίση του πρὸς τὸν ἔνθεο βίο, ἀφοῦ Τετάρτες καὶ Παρασκευὲς ἀπέφευγε νὰ θηλάζει! Σὲ ἡλικία ἑπτᾶ ἐτῶν ἄρχισε νὰ μαθαίνει γράμματα κοντὰ στὸν ἱερέα, σημειώνοντας ζηλευτὴ πρόοδο καὶ δείχνοντας ἔφεση πρὸς καθετὶ ἐκκλησιαστικό, γεγονὸς ποὺ ἀποτελοῦσε καὶ παράδειγμα γιὰ τοὺς συνομηλίκους του. Ὡς ἔφηβος ἀργότερα, ἀπεφάσισε νὰ ἐπιλέξει τὸν ἡσύχιο βίο τῶν μοναστῶν. Παρὰ τὶς ἀντιρρήσεις τῶν οἰκείων του, ἀφοῦ τοὺς ἔπεισε καὶ πῆρε τὴν εὐχή τους, ἀποσύρθησε στὸν ναΐσκο τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ἀρχικά, ἔξω ἀπὸ τὸ χωριό, ἀργότερα στὴν ἐρημικὴ τοποθεσία Κάρκαρα. Ἐγκαταστάθηκε σὲ μιὰ σπηλιά, ἔχτισε ναΐσκο στὸν Σωτήρα Χριστὸ καὶ ἐπιδιδόταν σὲ προσευχὲς καὶ νηστεῖες.
Εὑρισκόμενος ὅμως σχετικὰ πλησίον τῶν συντοπιτῶν του, δεχόταν ἀθέλητα ἐπισκέψεις, ποὺ διατάρασσαν τὴν ἡσυχία του καὶ διασποῦσαν τὴν ὁλόψυχη ἀφιέρωση τῆς ὕπαρξής του στὸν Κύρίο. Γι’ αὐτὸ ἄφησε τὸ ἀσκηταριό του καὶ πῆγε στὴ Μονὴ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος στὸ Σαγμάτι ὄρος τῆς Βοιωτίας, ὅπου βρίσκοντας τὴν ἀπαραίτητ ἡσυχία, προσευχόμενος, νηστεύοντας, ἀγρυπνώντας, ἔφτασε στὸ σημεῖο νὰ ἀποκτήσει ταπείνωση, ὑπακοὴ καὶ ὑπομονὴ ἀξιοζήλευτη. Ὁ ἡγούμενος τὸν ἔκειρε μοναχό, δίδοντάς του τὸ ὄνομα Σεραφείμ, ἐνῶ σταδιακὰ τὸν ἔκρινε ἄξιο γιὰ τοὺς βαθμοὺς τοῦ διακόνου καὶ τοῦ ἱερέως. Στὰ δέκα χρόνια ποὺ ἐγκαταβίωσε στὴ Μονὴ Σαγματᾶ, ἀγωνιζόταν ὅπως ἡ μέλισσα ποὺ μαζεύει «τὰ πλέον εὐώδη καὶ ὡραῖα ἄνθη εἰς κατασκευὴν τοῦ μέλιτος», ἔτσι κι αὐτὸς «ἐσύναζεν πᾶσαν ἀρετὴν εἰς τὸν ἑαυτόν του καὶ ἐκαλλωπίζετο», καθὼς ἀναφέρει ὁ βιογράφος του, ἐπίσκοπος Ταλαντίου Νεόφυτος.
Ἐπειδὴ ὅμως ἡ φήμη τῆς ἁγιότητάς του ἄρχισε νὰ προσελκύει πολλοὺς περιχωρίτες χριστιανούς, ὁ ὅσιος Σεραφεὶμ ἔκρινε ὅτι ἔπρεπε νὰ ἀναζητήσει νέον τόπον ἡσυχίας. Τὸν βρῆκε στὸ ὄρος «Δομπόν», δυτικὰ τοῦ Ἑλίκωνος, ἐνῶ σύμφωνα μὲ τοπικὴ παράδοση εἶναι ἐνδεχόμενο νὰ διέμεινε προηγουμένως γιὰ κάποιο χρόνο στὸ χωριὸ Δερβισάδες. Στὸ Δομβὸν λοιπὸν ἔχτισε ναΐσκο πρὸς τιμὴν τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου, κάποια ταπεινὰ κελιὰ καὶ ἀσκήτεψε γιὰ δέκα χρόνια, ἔχοντας κοντά του καὶ λίγους μοναχοὺς ποὺ τοὺς δίδασκε ἔργῳ καὶ λόγῳ τὰ τοῦ ἀγγελικοῦ βίου. Ἀλλὰ καὶ ἐδῶ ἡ ἁγιότητά του ἄρχισε νὰ προσελκύει ὡς μαγνήτης χριστιανοὺς ποὺ ἀποζητοῦσαν στὸ πρόσωπό του στήριξη καὶ συμβουλές. Ἡ γαλήνη του διαταράχθηκε. Γι’ αυτὸ καὶ φεύγοντας ἀπὸ τὸ μοναστήρι του πῆγε στὴν ἀρχὴ σὲ μιὰ βουνοκορφὴ τοῦ Ἑλίκωνα, κατόπιν χαμηλότερα ὅπου μαζὶ μὲ τοὺς μαθητές του θέλησε νὰ χτίσει νέο μοναστήρι, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ ἐμφάνιση τῆς Παναγίας ἔλαβε τὴν ἐντολὴ νὰ τὸ χτίσει ἔξω ἀπὸ τὸ χωριὸ Δομβοῦ. Ἀπὸ τοὺς Δομβοΐτες ἀγόρασε τὴν ἔκταση, πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 1596 καὶ ἔλαβε τὴν πατριαρχικὴ ἄδεια καὶ μέσα σὲ τρία χρόνια ἀνοικοδόμησε τὴν Μονὴ Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος (ποὺ μετὰ τὴν κοιμήσή του ἔγινε γνωσὴ ὡς τοῦ Ὁσίου Σεραφείμ). Στὴ διάρκεια τῆς ἀνέγερσης δοκίμασε πολλὲς δυσκολίες ἀπὸ ψευδεῖς κατηγορίες, βασανίστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὁδηγήθηκε βίαια στὸν βοεβόδα τῆς Λιβαδειᾶς, φυλακίστηκε. Ἀλλὰ τὰ ἀλλεπάλληλα θαύματα ποὺ ἐπετέλεσε στὴ διάρκεια αὐτῆς τῆς δοκιμασίας, ἔπεισαν τὸν βοεβόδα νὰ τὸν ἀφήσει ἐλεύθερο. Καὶ ὅταν ὄλα αὐτὰ γνωστοποιήθηκαν ἀπὸ στόμα σὲ στόμα, ἡ φήμη του προσείλκυσε πολλοὺς ἄνδρες ἀπὸ ἄλλα σημεῖα, μὲ ἀποτέλεσμα τὸ μοναστήρι του νὰ γίνει πραγματικὴ πνευματικὴ κυψέλη καὶ νὰ ἀκτινοβολεῖ στὴν εὐρύτερη περιοχή.
Ἡ ἡλικία του, ὅμως, οἱ ταλαιπωρίες τῆς τελευταίας δοκιμασίας καὶ ὁ ἀσκητικότατος βίος του, τὸν ἔφεραν κοντὰ στὸ ἐπίγειο τέλος. Γι’ αὐτὸ ὁ ὅσιος κάλεσε τοὺς μαθητές-μοναχούς του καὶ ἀφοῦ τοὺς εἶπε τὶς τελευταίες ὑποθῆκες καὶ τοὺς εὐλόγησε, ὕστερα κοινώνησε τῶν ἀχράντων Μυστηρίων καὶ ἄφησε τὴν ψυχή του νὰ ἀνέβει στὰ οὐράνια. Ἦταν 6η Μαΐου τοῦ 1602.
Ἀπολυτίκιον.
Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.
Θεῖον βλάστημα τῆς Βοιωτίας,
ἔμπνουν ὄργανον τῆς ἐγκρατείας,
ἀνεδείχθεις Σεραφείμ, ἀξιάγαστε·
σὺ γὰρ ὁσίων βαδίσας τοῖς ἴχνεσιν,
ἀρτιφανῶς ἐν τῷ κόσμῳ ἐξέλαμψας·
πάτερ ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε,
δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Βήμα 1ο: Ας δούμε βίντεο από το χωριό Ζέλι.
Βήμα 2ο: Ας δούμε το χωριό Ζέλι στο χάρτη και ας παίξουμε μαζί.
Βήμα 3ο: Ας δούμε τη Μονή Οσίου Σεραφείμ (ή Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος)
Βήμα 4ο: Παίζουμε με την μονή του Οσίου Σεραφείμ και τον χάρτη.
