Ο νομός Φωκίδας είναι γεωγραφική περιοχή και νομός της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Έχει δύο επαρχίες, την Παρνασσίδα με πρωτεύουσα την Άμφισσα και τη Δωρίδα με πρωτεύουσα το Λιδωρίκι. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Άμφισσα, ενώ μεγάλες πόλεις είναι η Ιτέα, το Λιδωρίκι, οι Δελφοί, η Δεσφίνα, το Γαλαξίδι, η Γραβιά και το Ευπάλιο.
Η Φωκίδα βρίσκεται στην καρδιά της Ρούμελης και συνορεύει με τη Βοιωτία ανατολικά, τη Φθιώτιδα βόρεια και την Αιτωλοακαρνανία δυτικά. Στα νότια βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο.
Είναι από τους πιο ορεινούς νομούς της Ελλάδας με εναλλασσόμενο γεωμορφολογικό τοπίο, αφού περιλαμβάνει τέσσερα από τα υψηλότερα βουνά της χώρας, την Γκιώνα, τον Παρνασσό, τα Βαρδούσια και την Οίτη, με πετρώδες, αλλά και πολλές φορές κατάφυτο τοπίο, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει την Λίμνη του Μόρνου από την οποία υδροδοτείται η Αθήνα και το Κρισσαίο Πεδίο, ίσως η μεγαλύτερη έκταση με ελιές που υπάρχει σήμερα.
Ο Νομός Φωκίδος διαιρείται στους Δήμους Δελφών και Δωρίδος.
Τα βουνά της Φωκίδας είναι τα Βαρδούσια, η Γκιώνα, η Οίτη και ο Παρνασσός.
Τα Βαρδούσια (ή Κόρακας) είναι σύμπλεγμα βουνών που περιλαμβάνει το νοτιότερο άκρο της Πίνδου στη Στερεά Ελλάδα. Υψώνεται στα βορειοδυτικά της Φωκίδας, με ένα μικρό τμήμα του όρους να επεκτείνεται και στη Φθιώτιδα. Είναι το δεύτερο υψηλότερο βουνό της Ρούμελης μετά την Γκιώνα, με ύψος που φτάνει τα 2.495 μέτρα (κορυφή Κόρακας). Το αρχαίο ελληνικό όνομα των Βαρδουσίων είναι Κόραξ, ονομασία που επιβιώνει μέχρι σήμερα στον τοπικό πληθυσμό ο οποίος τη χρησιμοποιεί για την υψηλότερη κορυφή. Ο Στράβων τα ονόμαζε μέγιστον όρος εξαιτίας του ύψους του.
Η Γκιώνα είναι το υψηλότερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας, τοποθετημένο στη Φωκίδα ανάμεσα στον Παρνασσό και τα Βαρδούσια. Με υψηλότερη κορυφή την Πυραμίδα στα 2.510 μέτρα, η Γκιώνα είναι το υψηλότερο βουνό νότια του Ολύμπου και το πέμπτο συνολικά στην Ελλάδα. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Ασέληνον όρος.
Η Οίτη, παλαιότερα γνωστή ως Καταβόθρα, είναι βουνό της Στερεάς Ελλάδας και καταλαμβάνει τμήμα των νομών Φθιώτιδας και Φωκίδας. Η Οίτη συνδέεται στα νότια με την Γκιώνα, δυτικά με τα Βαρδούσια και ανατολικά με το Καλλίδρομο ενώ το όριό της στα βόρεια είναι η κοιλάδα του Σπερχειού. Στις πλαγιές της σχηματίζονται πολλά υδάτινα ρεύματα. Από την Οίτη πηγάζουν ο Μόρνος και ο Γοργοπόταμος. Σημαντικά χωριά στις πλαγιές και στους πρόποδες της Οίτης είναι η Παύλιανη, η Υπάτη και το Μαυρολιθάρι.
Η ψηλότερη κορυφή της, ο Πύργος, έχει υψόμετρο 2.152 μέτρα. Άλλες κορυφές της Οίτης είναι το Γρεβενό (2.114 μ.), ορατό από τη Λαμία και την κοιλάδα του Σπερχειού, το Σέμπι (2.091 μ.), η Αλύκαινα ή Αλουμπόραχη (2.052 μ.) και τα Δύο Βουνά (1.615 μ.).
Ο Παρνασσός είναι βουνό της Στερεάς Ελλάδας που εκτείνεται στους νομούς Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας. Το βουνό οφείλει το όνομά του στον μυθικό ήρωα Παρνασσό, γιο του Ποσειδώνα και της νύμφης Κλεοδώρας ο οποίος είχε κτίσει πάνω στο βουνό μια πόλη. Έχει μέγιστο ύψος 2.457 μέτρα, (υψηλότερη κορυφή η Λιάκουρα) και είναι ένα από τα υψηλότερα βουνά της Ελλάδας. Στα βορειοδυτικά ενωνεται με τη Γκιώνα ενώ στα νότια συνδέεται με την Κίρφη.
Ποτάμια του Νομού Ευρυτανίας είναι ο Μόρνος, ο Βοιωτικός Κηφισός και ο Σαλωνίτικος που είναι χείμαρρος.
Ο Μόρνος είναι ποταμός της Στερεάς Ελλάδας. Στην αρχαιότητα λεγόταν Δαφνούς ή Ύλαιθος. Πηγάζει από τις νότιες πλαγιές της Οίτης και καθώς κατεβαίνει στα νότια αποχετεύει τη λεκάνη απορροής που βρίσκεται μεταξύ Βαρδουσίων, Γκιώνας, και Οίτης. Καθορίζει τα όρια των επαρχιών Δωρίδας και Ναυπακτίας και εκβάλλει στα όρια Κορινθιακού και Πατραϊκού κόλπου, ανατολικά της Ναυπάκτου. Στο μέρος που εκβάλλει σχηματίζει μικρή πεδινή περιοχή με τις συνεχείς προσχώσεις του. Ο Μόρνος έχει συνολικό μήκος 70 χιλιόμετρα περίπου και η λεκάνη απορροής του έχει συνολική επιφάνεια 1.180 τετρ. χιλιόμετρα. Η λίμνη του Μόρνου είναι μια τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε το 1979 με σκοπό τη δημιουργία ενός νέου ταμιευτήρα για την ύδρευση της Αθήνας.
Ο Βοιωτικός Κηφισός (παλαιότερα και Μαυρονέρι έχει συνολικό μήκος 60 χλμ. Διαρρέει τμήμα των νομών Φωκίδας, Βοιωτίας και Φθιώτιδας και αρδεύει μεγάλες πεδινές εκτάσεις αυτών των νομών. Οι κύριες πηγές του Κηφισού βρίσκονται στους βόρειους πρόποδες του Παρνασσού ανάμεσα στα χωριά Πολύδροσος και Λιλαία. Στη συνέχεια ο ποταμός διαρρέει μία εύφορη κοιλάδα ανάμεσα στα όρη Καλλίδρομο και Παρνασσό. Στην περιοχή της Κωπαΐδας διακλαδίζεται σε κανάλια για την άρδευση του κάμπου. Το κύριο τμήμα του διαρρέει τη δυτική πλευρά της Κωπαΐδας και καταλήγει στην λίμνη Υλίκη. Οι εκβολές του Κηφισού στην λίμνη Υλίκη προέκυψαν μετά τα αποστραγγιστικά έργα που πραγματοποιήθηκαν κατά τον 19ο αιώνα στην λίμνη Κωπαΐδα. Μέχρι τότε ο Κηφισός χυνόταν στην Κωπαΐδα η οποία κατά την αρχαιότητα αναφερόταν και ως Κηφισσίς Λίμνη.
Ο Σαλωνίτικος είναι μάλλον χείμαρρος, που πηγάζει από τη Γκιώνα, διαρρέει την κοιλάδα της Άμφισσας και χύνεται στον Κρισσαίο κόλπο.
Η Λίμνη του Μόρνου είναι τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε με σκοπό να καλυφθούν οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες ύδρευσης της Αθήνας. Δημιουργήθηκε το 1979 έπειτα από την ολοκλήρωση του φράγματος στον ποταμό Μόρνο. Η συνολική επιφάνεια της λίμνης, που αντιστοιχεί στη μέση στάθμη της, είναι περίπου 15,5 τ.χλμ. με αποτέλεσμα να είναι η ένατη μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας.
Η λίμνη βρίσκεται περίπου στο κέντρο του νομού Φωκίδας, καλύπτοντας με τα ύδατά της ένα λεκανοπέδιο δυτικά του Λιδωρικίου, που σχηματιζόταν ανάμεσα στα όρη Γκιώνα και Βαρδούσια. Συγκεντρώνει νερό όχι μόνο από τον Μόρνο αλλά και από παραποτάμους του, που εκβάλλουν πλέον κατευθείαν στη λίμνη. Ο σημαντικότερος από αυτούς είναι ο Κοκκινοπόταμος, που πηγάζει από τα Βαρδούσια. Η λίμνη του Μόρνου δέχεται νερό και από τη λίμνη του Εύηνου, μέσω μίας σήραγγας που κατασκευάστηκε για τον σκοπό αυτό.
Πάμε να εντοπίσουμε αυτά που διαβάσαμε από
πάνω στον παρακάτω χάρτη!
