Η Αιτωλοακαρνανία (επίσημη ονομασία: Νομός Αιτωλίας και Ακαρνανίας) είναι ένας από τους πενήντα ένα νομούς της Ελλάδας. Βρίσκεται στο δυτικό μέρος της Ελλάδας. Ο νομός είναι μια ένωση της Αιτωλίας και της Ακαρνανίας. Πρωτεύουσά της είναι για ιστορικούς λόγους το Μεσολόγγι και μεγαλύτερη πόλη και οικονομικό κέντρο το Αγρίνιο. Η περιοχή είναι συνδεδεμένη από το 2004 με την Πελοπόννησο μέσω της γέφυρας Ρίου-Αντιρίου, ενώ συνεχίζει να λειτουργεί, στην ίδια περιοχή, η σύνδεση με πορθμείο (φέρρυ μπωτ). Οι νομοί που την περιβάλλουν είναι αυτοί της Άρτας στην Ήπειρο, της Καρδίτσας στην Θεσσαλία, της Ευρυτανίας στα βορειοανατολικά και της Φωκίδας στα ανατολικά. Είναι ο μεγαλύτερος νομός στην Ελλάδα σε έκταση.
Ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας διαιρείται στους Δήμους Αγρινίου, Μεσολογγίου, Ναυπακτίας, Αμφιλοχίας, Ακτίου-Βονίτσας.
Τα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας περιλαμβάνουν το Παναιτωλικό στα βορειοανατολικά, Ακαρνανικά Όρη στα δυτικά, Βορειοδυτικά τα Όρη Βάλτου, στα νότια το όρος Αράκυνθος, Νοτιοανατολικά τα Όρη Ναυπακτίας γνωστά και ώς Κράβαρα και τέλος ανάμεσα στα Ναυπάκτια Όρη και το Παναιτωλικό Όρος και χωρίς να διακόπτεται ο ορεινός όγκος βρίσκονται τα Όρη Λιδωρικίου.
Το Παναιτωλικό είναι το ψηλότερο βουνό του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Πρόκειται για οροσειρά που καταλαμβάνει την περιοχή από τα βόρεια – κεντρικά έως τα ανατολικά του νομού, κατά μήκος των συνόρων με τον νομό Ευρυτανίας. Το Παναιτωλικό δικαίως θεωρείται το πιο εκτεταμένο βουνό της Στερεάς Ελλάδας. Στα νότια φθάνει μέχρι την λίμνη Τριχωνίδα και τον ποταμό Εύηνο. Ψηλότερη κορυφή είναι το Πλατανάκι (1.780 μ.)
Τα Ακαρνανικά Όρη είναι γνωστά και ως Ξηρόμερο, και δεν θα απορήσετε, μιας και ο πέτρινος όγκος με την περιορισμένη βλάστηση δικαιολογεί πλήρως την ονομασία του. Εκτείνονται δυτικά του Αχελώου μέχρι το Ιόνιο και οι κορυφές τους είναι η Υψηλή κορφή στα 1589μ., ο Μπούμιστος στα 1577 μ με το μοναδικό ελατόδασος κεφαλλονίτικης ελάτης και η κορυφή Περγαντί με υψόμετρο 1423 μ., όπου ευρίσκονται οι φημισμένες ιαματικές πηγές της Κορπής. Στα νότια καταλήγουν στην κορυφή Βελούτσα 928 μ. πάνω από τον Αστακό. Εξαιτίας του πετρώματος τους δεν συγκρατούν νερό και γι’ αυτό η βλάστηση είναι περιορισμένη με εξαίρεση το ελατόδασος του Μπούμιστου, τις βελανιδιές και τα πουρνάρια σε χαμηλό υψόμετρο.
Τα Όρη Βάλτου είναι οροσειρά της δυτικής Ελλάδας. Καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του νομού Αιτωλοακαρνανίας και το νοτιοανατολικό του νομού Άρτας. Όριό της στ’ ανατολικά αποτελεί ο ποταμός Αχελώος. Η ψηλότερη κορυφή της οροσειράς έχει υψόμετρο 1.852 μέτρα και βρίσκεται εντός του νομού Άρτας. Τα όρη Βάλτου καταλαμβάνουν μεγάλο τμήμα της ομώνυμης επαρχίας. Το βορειότερό τμήμα τους λέγεται επίσης και Γάβρογο.
Ο Αράκυνθος ή Ζυγός είναι βουνό του νομού Αιτωλοακαρνανίας, νότια της λίμνης Τριχωνίδας. Έχει υψόμετρο 984 μέτρων. Στον Αράκυνθο βρίσκεται το στενό φαράγγι της Κλεισούρας μέσω του οποίου συνδέονται η περιοχή του Μεσολογγίου με την περιοχή του Αγρινίου. Ο Αράκυνθος είναι κατάφυτος από κέδρα και πουρνάρια. Ανάμεσα τους ζουν αγριογούρουνα, ελάφια, σκίουροι, χελώνες και άλλα άγρια ζώα. Επίσης αρκετά είδη ερπετών και πτηνών όπως ο αετός. Για την μεγάλη του οικολογική σημασία, ο Αράκυνθος μαζί με το φαράγγι της Κλεισούρας είναι ενταγμένος στο δίκτυο Natura (Φύση) 2000.
Ο επιμηκέστερος και κύριος ποταμός είναι ο Αχελώος ο οποίος καταλήγει σε δέλτα στα νοτιοδυτικά. Εκτός του Αχελώου, τον Νομό διαρρέουν και οι ποταμοί: Εύηνος, Ίναχος και Μόρνος (στα σύνορα με το νομό Φωκίδας κατά την αρχαιότητα έφερε το όνομα Δάφνος).
Ένας ποταμός που διανύει 220 χλμ. ξεκινώντας από την Πίνδο, για να καταλήξει στο Ιόνιο πέλαγος, αφού πρώτα διασχίσει τους νομούς Τρικάλων, Καρδίτσας, Άρτας, Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας. Ο Αχελώος, γνωστός και ως Ασπροπόταμος, μαζί με τους παραποτάμους του (οι σημαντικότεροι είναι ο Αγραφιώτης, ο Ταυρωπός και ο Τρικεριώτης) αποτελούν σημαντικό μέρος του οικοσυστήματος, εμπλουτίζοντας με τα νερά τους τις τεχνητές λίμνες της περιοχής (τεχνητή λίμνη Κρεμαστών, Καστρακίου). Οι λάτρεις τις φύσης μπορούν να πραγματοποιήσουν καταβάσεις του ποταμού με ραφτινγκ, κανό και καγιάκ με τη βοήθεια οργανωμένων σχολών.
Σημαντικές πεδιάδες είναι του Αγρινίου, του Παναιτωλίου, της Στράτου, (το κατά τους αρχαίους «Αιτωλών πεδίον μέγα»), της Κατοχής, του Λεσινίου, του Μεσολογγίου, της Βόνιτσας, του Αστακού, του Βάλτου, του Λουτρακίου Αιτωλοακαρνανίας που αρδεύονται από τα νερά των ποταμών Αχελώου και Εύηνου.
Στην περιοχή αυτή βρίσκονται οι λίμνες Τριχωνίδα (η μεγαλύτερη ελληνική λίμνη) και Λυσιμαχία, τις οποίες ενώνει ο ποταμός Δίμηκος ή Κύαθος, ενώ οι λίμνες του Οζερού, της Αμβρακίας και της Βουλκαρίας ή Βουλκαριάς, η αρχαία λίμνη Μυρτούντιον, βρίσκονται στην επαρχία Ξηρομέρου. Από τα χρόνια ακόμη του Στράβωνα γίνεται αναφορά στη «λίμνη των Οινιαδών», η αποστράγγιση της οποίας δημιούργησε τον πλούσιο κάμπο του Λεσινίου.
Πάμε να εντοπίσουμε αυτά που διαβάσαμε από
πάνω στον παρακάτω χάρτη!
