– Ο Όσιος Εφραίμ γεννήθηκε στην πόλη Νίσιβη της Μεσοποταμίας πιθανώς το 308 μ.Χ. Ήκμασε επί Μεγάλου Κωνσταντίνου (324 – 337 μ.Χ.), Ιουλιανού του Παραβάτου (361 – 363 μ.Χ.) και των διαδόχων αυτού.
– Από την μικρή του ηλικία διδάχθηκε την πίστη και την αρετή από τον Επίσκοπο της γενέτειράς του Ιάκωβο (309 – 364 μ.Χ.), ο οποίος και τον χειροτόνησε διάκονο, αλλά ο Όσιος αρνήθηκε να λάβει μεγαλύτερο αξίωμα.
– Ακολούθησε πολύ νωρίς τον μοναχικό βίο και με το φωτισμό του Παρακλήτου έγραψε πάρα πολλά συγγράμματα πνευματικής και ηθικής οικοδομής. Γι’ αυτό και θαυμάζεται για το πλήθος και το κάλλος των έργων του.
– Γνώστης ακριβής όλων των δογματικών θεμάτων, ήξερε να καταπολεμά τις αιρέσεις και να υπερασπίζει με θαυμάσια σαφήνεια την Ορθοδοξία. Ήταν εκείνος που κατατρόπωσε σε διάλογο τον αιρετικό Απολλινάριο και οδήγησε πολλούς αιρετικούς να επιστρέψουν στην πατρώα ευσέβεια.
– Όταν η Νίσιβη παραδόθηκε στους Πέρσες, ο Όσιος Εφραίμ εγκατέλειψε την πατρίδα του και ήλθε στην Έδεσσα, όπου ασκήτεψε σε παρακείμενο όρος. Το έτος 370 μ.Χ. επισκέφθηκε τον Μέγα Βασίλειο στην Καισάρεια της Καππαδοκίας και τους Πατέρες και Ασκητές της Αιγύπτου.
– Ο Όσιος Εφραίμ κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 373 μ.Χ.
– Η μνήμη του εορτάζεται στις 28 Ιανουαρίου.
Μερικά από τα έργα του
Τόμος Α΄ (Πρώτος)
– Λόγος για τις αρετές και τις κακίες, Για το φόβο του Θεού, Για την έλλειψη του φόβου του Θεού, Για την αγάπη, Για κείνους που δεν έχουν αγάπη, Για τη μακροθυμία, Για κείνον που δεν έχει μακροθυμία, Για την υπομονή, Για κείνον που δεν έχει υπομονή, Για την αοργησία, Για την οξυθυμία, Για την πραότητα, Για την πονηρία, Για την αλήθεια, Για το ψεύδος, Για την υπακοή, Για την ανυπακοή και τον γογγυσμό, Για το να μην έχουμε φθόνο ή ζηλοτυπία, Για το φθόνο και τη ζηλοτυπία, Για το να μην είναι κανείς λοίδορος, Για τη λοιδορία και τους λοίδορους, Για την εγκράτεια, Για την έλλειψη εγκράτειας
– Έλεγχος του εαυτού του και εξομολόγηση –
– Για την καθαίρεση της υπερηφάνειας
– Λόγος κατανυκτικός
– Λόγος ασκητικός
– Κατά μίμηση των Παροιμιών
– Σχετικά με το φόβο του Θεού
– Για τη διόρθωση αυτών που ζουν με εμπάθεια και απαιτούν τιμές
– Έλεγχος του εαυτού του και εξομολόγηση
– Για τα πάθη
– Για τη μετάνοια
– Για την κατάνυξη
– Λόγος κατανυκτικός
– Άλλος κατανυκτικός λόγος
– Λόγος παραινετικός
Τόμος Β΄ (Δεύτερος)
– Λόγος σε πατέρες που ετελειώθησαν (που αγίασαν)
– Άλλος λόγος σε πατέρες που ετελειώθησαν
– Λόγος τετρασύλλαβος
– Λόγος επτασύλλαβος
– Για τον φόβο των ψυχών
– Ευχή από τη διδασκαλία του αγίου Εφραίμ
– Υπομνηστικό, δηλαδή επιστολή
– Για την ψυχή, όταν πειράζεται από τον Εχθρό, πώς πρέπει να προσεύχεται στον Θεό με δάκρυα – Εξομολόγηση, δηλαδή προσευχή προς τον Θεό
– Για την αρετή. Προς νεώτερο ασκητή, τέσσερα κεφάλαια (Πρόλογος, Αρχή της πρώτης παραινέσεως, Δεύτερη παραίνεση, Τρίτη παραίνεση, Τέταρτη παραίνεση)
– Για την αρετή, δέκα κεφάλαια (Πρόλογος, Κεφάλαιο πρώτο, Κεφάλαιο δεύτερο, Κεφάλαιο τρίτο, Κεφάλαιο τέταρτο, Κεφάλαιο πέμπτο, Κεφάλαιο έκτο, Κεφάλαιο έβδομο, Κεφάλαιο όγδοο, Κεφάλαιο ένατο, Κεφάλαιο δέκατο)
– Στο ρητό· πρόσεχε τον εαυτό σου. Δώδεκα κεφάλαια (Πρόλογος, Κεφάλαιο πρώτο, Κεφάλαιο δεύτερο. Παραβολή, Κεφάλαιο τρίτο. Για τον πόλεμο της σαρκός, Κεφάλαιο τέταρτο, Κεφάλαιο πέμπτο, Κεφάλαιο έκτο, Κεφάλαιο έβδομο, Κεφάλαιο όγδοο, Κεφάλαιο ένατο, Κεφάλαιο δέκατο, Κεφάλαιο ενδέκατο, Κεφάλαιο δωδέκατο
– Ότι δεν πρέπει να γελάμε και να μετεωριζόμαστε, αλλά μάλλον να κλαίμε και να πενθούμε τους εαυτούς μας
– Συμβουλή για την πνευματική ζωή. Προς νεόφυτο μοναχό, ενενήντα έξι κεφάλαια
– Μακαρισμοί, πενήντα πέντε κεφάλαια
– Άλλοι μακαρισμοί, είκοσι κεφάλαια
– Εκατό κεφάλαια. Πώς αποκτά κανείς την ταπεινοφροσύνη
– Για την φλυαρία και τα πάθη
– Για την κρίση και την κατάνυξη
– Προς τον Μοναχό Ιωάννη. Για την υπομονή, και για το να μην εξαπατάται από τους λογισμούς με την πρόφαση δικαιολογιών, και να λέει, ότι ζω σαν βοσκός. Και για τη σωφροσύνη.
Και άλλοι 4 τόμοι με πάνω από 100 έργα!
Ας ακούσουμε το απολυτίκιό του.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ρεῖθρον ἄυλον, ἐν τὴ ψυχή σου,
τὸν ζωήρρυτον, πλουτήσας φόβον,
κατανύξεως κρατὴρ ἀναδέδειξαι,
ὅθεν ἠμᾶς πρὸς ἠθῶν τελειότητα,
τοὶς ἱεροίς σου ρυθμίζεις διδάγμασιν.
Ἐφραὶμ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε,
δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.